Akrilik Boya Teknikleri

Ressamların vazgeçilmez boyaları arasında yer alan akrilik boyalar, üstün özellikleri ile benzer boyalardan ayrılır. Kullanmak biraz tecrübe istiyor.

Akrilik boyalar, diğer adıyla “polimer emülsiyon” boyalar türdeş boyalara nazaran birçok üstünlüğü olan kullanışlı boyalardır. Tüp veya cam şişe içinde satılan akrilik boyalar, ressamların hayal gücüne katkı yapan ender boyalardan biridir. Her türlü yüzeyde kullanılabilen akrilikler, avantajları ve dezavantajları ile 70 yıldır sanat dünyasının hizmetinde…

Akrilik Boya Teknikleri Nelerdir?

Soyut resim çizimlerinde yaygın olarak kullanılan ve birçok ressamın tercih ettiği boya türü olan akrilik boyaların renkleri canlıdır, çabuk kurur; ancak temizlenmesi kolay değildir. Çabuk kuruma özelliği, ayrıntılı ve derinlemesine perspektif gerektirmeyen resim çizimlerinde tercih sebebidir.

Akrilik boyaları kullanırken şu teknikler kullanılır;

• Akrilikler boya çizimlerinde, çizilecek konu çizime başlamadan önce tam olarak belirlenmelidir. 
  
• Akrilik boyalar çabuk kuruduğu için çizime veya resme başladıktan sonra konuyu veya çizimin temasını değiştirme olanağı yoktur veya değiştirmek kolay olmaz. 
  
• Tuvale sürülen boyaları kapatmak için üzerine tekrar akrilik boya katmanı çizmek gerekir. 
  
• Akrilik boyalar kuruduktan sonra deri kabuğu gibi soyulur. Tuval yüzeyinde kuruyan akrilik boyalardan temizlenmesi gerekenler için kazıma veya yüzme yöntemleri kullanılmalıdır. 
  
• Diğer su bazlı boyalar gibi kullanılabilir. Diğerlerinden farklı olarak daha fazla su katmak gerekir. 
  
• Çizimde kabartmalı veya katmanlı bir uygulama yapmak gerekiyorsa akrilik boyalar kat kat kullanılmalıdır. 
  
• Renk tonlamaları elde etmek için beyaz renk veya su kullanılabilir. 
  
• Boyalar karıştırılırken sadece su kullanılmalıdır. 
  
• Fırçalar suda yıkanmalıdır; naylon fırçalar sürekli su içinde tutulmalıdır. 
  
• Suyun içinde çıkarılan fırça kurutulmadan kullanılmamalıdır. Nemli fırçalar kullanım için yeterlidir. 
  
• Akrilik boyaları kullanmak için cam, plastik veya palet kullanılabilir. 
  
• Paletteki boyalar çabuk kurur, bu sebeple palete çok miktarda alınmamalıdır. 
  
• Yapılan çizim bitmeden boyanın kuruması ihtimaline karşı kurumayı geciktirici medyumlar veya yardımcı maddeler kullanılmalıdır. 
  
• Akrilik boyalar için sentetik ve doğal kıllardan üretilen fırçalar kullanılabilir. Sentetik fırçalar daha iyi sonuçlar verir. 
  
• Akrilik boya tabakalardaki boyama için mükemmeldir. Alttaki rengi kaldırma korkusu olmaksızın önceki katların üstündeki katmanlar boyanabilir. 
  

Pratik Uygulamalar

• Akrilik boyanın çabuk kurumasına karşı bir tabanca ile püskürtülerek kullanılabilir. 
  
• Çizimlerde önce büyük şekillerin çizilmesi verimli çalışma sağlar. 
  
• Paletteki boyanın çabuk kuruması, ressamlar için bir tuzaktır. Fırçaya yeni bir boya almak zor olabilir. 
  
• Boyaları karıştırmak için uygun bir malzeme kullanın veya boyayı ıslak tutun. 
  
• Çizimlerin kenarlarını yumuşatmak için temiz ve kuru bir fırça kullanın. 
  
• Akrilik boyalar için sentetik fırçalar idealdir. Naylon veya polyester filamentten yapılmış sentetik fırçalar boyayı daha iyi tutar. Aynı zamanda temizliği kolaydır. 
  
• Orta boy düz fırçalar akrilik boyalar için idealdir. 
  
• Ayrıntıları boyarken fırçayı, kıllarına daha yakın bir noktadan tutun. 
  
• Boyama esnasında fırçanızı ıslak tutun; böylece boyanın fırça üzerinde kuruması önlenir. 
  
• Akrilikler, karışık ortam çizimleri ve kolajlar için idealdir.
  

Akrilik Boya Temizleme Yöntemleri

• Çizim yaparken temizlemeniz gereken bölgeyi bir boyama bıçağı, kalın bir kâğıt parçası veya eski bir kredi kartıyla kurumadan sıyırın. 
  
• Yüzeyde kalan boya lekesini yumuşak bir bezle tamamen ortadan kalkıncaya kadar silin. Boyanın, bezinizin diğer ıslak alanlarına temas etmemesine dikkat edin. 
  
• Akrilikli bölgeyi nemli bir bezle silmeyi deneyin. Bezin ıslak olmamasına dikkat edin. Islak bezlerde boyanıza su dökülebilir. 
  
• Boyayı çıkardıktan sonra temizlenen alanın tamamen kurumasını bekleyin. 
  
• Temizlemeniz gereken alandaki boya kurumuşsa çok ince bir zımpara kâğıdıyla alanı hafifçe zımparalayın. 
  
• Alt tabakalarda nemli bir boya ile karşılaşırsanız, palet bıçağı kullanabilirsiniz. 
  
• Tozlu veya aşırı boyalı bölgeyi temizlemek için ıslak bir bez kullanın. 
  
• Bazı çözücüler, tuvaldeki akrilik boyaları temizlemek için kullanılabilir. İzopropil alkol, aseton ve toluen gibi çözücüler bu işlemler için idealdir. Ancak bazı durumlarda tam olarak temizleme sağlamazlar; tuvalde iz kalabilir. 
  
• Tam olarak kurumayan akrilik boyalar sünger veya bez kullanılarak ılık su ile silinebilir. 
  

Akrilik Boya Nedir, Özellikleri Nelerdir?

Akrilik boya, sentetik reçine ile “pigment” adı verilen toz boya karışımı boyalardır. Su bazlı boya olan PVA (Poly Vinlly Asetat) adlı plastik boya ile karıştırılır. Her iki boya da su bazlıdır; ancak farklı reçineler içerir.

Akrilik boyanın özelliklerini şöyle sıralayabiliriz;

• Akrilik boya “sıvı asıltı” yani emülsiyon bir boyadır. Birbiri içinde çözünmeyen iki sıvı karışımıdır. Bir sıvı, diğerinin içinde dağılmış durumda bulunur. 
  
• Pigmentleri birbirine kimyasal bağlarla bağlanmış, renklerin birbirine katman olarak karışmasını sağlayan bir medyumdur. 
  
• Belirli çeşitlerinde pigmentleri hep aynıdır, değişiklik olmaz. 
  
• Su ile çözülebildiği halde birkaç dakikada kurur. Kuruduktan sonra kimyasal yapılarında ve renklerinde herhangi bir değişiklik olmaz. 
  
• Kuruduktan sonra çözülmesi imkânsızdır. 
  
• Uygulandığı yüzeyde yıllar geçse de aynı canlılıkta kalır. 
  
• Akrilik boyalarla yapılmış resimler ıslak bezle temizlenebilir, hatta yıkanabilir. 
  
• Işıklı ortamlarda veya güneş ışığı alan yerlerde renkleri değişmez. 
  
• Tiner gibi sentetik çözücülerden etkilenmez. 
  
• İçeriğinde bulunan esnek pigmentler, dış etkenlere karşı yağlıboyadan daha dayanıklı bir yapı sağlar. 
  
• Sararmaz, serttir ve esnek tabakalar oluşturmaya imkân verir. 
  
• Bu boyalar, alüminyum, plastik tüp, cam kavanoz gibi ambalajlarda çeşitli gramajlarda üretilebilmektedir. 
  

Akrilik Boyaların Avantajları ve Dezavantajları

Akrilik boyalar, illüstratörler (bezeyici) tarafından yaygın olarak kullanılır. Su esaslı diğer boyalara göre bazı avantajları ve dezavantajları vardır. Hızlı kuruması, birbirine karıştırılması ve sertliği başlıca özellikleridir.

Avantajları;

• Hem suluboya hem de yağlı boya gibi kullanılabilir. 
  
• Suluboya gibi ince ve şeffaf, guaj gibi yoğun ve örtücü, yağlıboya gibi kalın bir tabaka oluşturulmasına olanak sağlar. 
  
• Akrilik boyalar çabuk kurur. Kuruduklarında sudan etkilenmezler. Bu özelliği sebebiyle üzerinde su esaslı farklı bir boya ile çalışma yapılabilir. 
  
• Spatula ve fırça ile veya doğrudan tüpten yağsız yüzeylere uygulanabilir. 
  
• Pistolle (tabanca) püskürtülerek kullanılabilir. 
  
• Bol suyla veya “polimer” adı verilen bağlayıcı maddelerle inceltilebilir, suluboya gibi saydamlaştırılabilir. 
  
• Polimer, aynı zamanda akrilik boyaların parlaklığını artırır. 
  
• Yağlıboya ve suluboyaların kullanılabileceği yüzeyler sınırlıdır. Akrilik boyalar her türlü yüzeye kolayca uygulanabilir. Tuval, kâğıt, ahşap ve duvar gibi yüzeylerde kullanılabilir. 
  
• Her yüzeyde renkleri canlılıklarını yitirmez. 
  
• Oyuncak, hobi malzemeleri ve ahşap boyama gibi objelerde kullanılabilir. 
  
• Dekorasyon gibi farklı boyama uygulamaları için idealdir.
  

Dezavantajları;

• Akrilik boyaların birbirine karışması yağlıboya kadar iyi düzeyde değildir. 
  
• Boya sürüldükten yaklaşık 10 dakika sonra kurumaya başlar. Bu sebeple boyalar birbirine karışmaz ve çizimlerde istenen sonuç elde edilemeyebilir. 
  
• Karma çizimler veya karma boya karışımları için ideal değildir. 
  
• Su bazlı olmasına rağmen kolaylıkla silinemez ve temizlenemez. Akrilik boyalarda su, uygulamadan sonra 15-20 dakika içinde işe yarar 
  
• Tuvalde kapatılması gereken bölgelere tekrar akrilik sürmek gerekebilir. Bu durum tuvalde kabarık bölgeler oluşturur. 
  
• Rembrant portreleri ve klasik dönem tabloları için uygun bir boya değildir. 
  
• Hızlı kuruma özelliği detaylı çizimlere imkân vermez.
  

Akrilik Boyalarla Birlikte Kullanılabilen Yardımcı Maddeler

Akrilik boyalara bazı yardımcı maddeler katıldığın farklı özelliklerde boyalara elde edilebilir. Bu yardımcı maddeler şunlardır;

• Glaze Medium: Akrilik boyaları saydamlaştırır, kuruma süresini uzatır. Ayrıca boyanın yüzeye yapışma özelliğini arttırır. 
  
• Texture Paste: “Impasto” adı verilen kalın boyama tekniğinde kullanılan bir yardımcı maddedir. 
  
• Water Tension Breaker: Akrilik boyaların akıcılığını arttırır, yüzeye homojen olarak dağılmasını sağlar. Ayrıca fırça izlerini yok etme özelliği de vardır. 
  
• Gel Retarder: Kuruma süresini uzatan bu yardımcı madde, boyanın saydamlığı da arttırır. 
  
• Gloss Medium: Parlamayı artırma özelliği vardır. Kaba dokulu tuvallerde veya kâğıt için elverişli bir maddedir. 
  

Akrilik Boyanın Tarihi

Akrilik boya, Meksikalı sanatçıların dayanıklı bir boya arayışı sonucu ortaya çıkan bir boya türüdür. Özelikle sanat ve dekor çalışmalarında 600 yıllık geçmişi olan yağlıboyanın yerini yaklaşık 70 yıl geçmişi olan akrilik boya almıştır.

Akrilik boyaların tarihi gelişimini şöyle sıralayabiliriz;

• 20. yüzyıl başlarında Meksikalı ressamlar, doğa koşullarına dayanıklı bir boya arayışına girdi. 
  
• 1920’li yıllarda birçok ressam, büyük yüzeyleri ve dış mekânları boyamak için dış koşullara dayanıklı boya çalışmaları yaptı. 
  
• 1930’lu yıllarında Amerika New York’ta bulunan Sigiures atölyesi, bilim adamlarıyla dayanıklı boya deneyleri yaptı. 
  
• 1950’li yıllarda bilim adamları ve sanatçıların ortak çalışmaları sonuç verdi ve Amerika’da akrilik boya üretildi. 
  
• 1960’larda İngiltere’de,1965’lerde Fransa’da akrilik boya kullanılmaya başlandı. 
  
• 1990’lı yıllarda Türk ressamlar akrilik boya kullanmaya başladı. 
  

Akrilik Boyalarla İlgili Kısa Notlar

• Akrilik boyalarla kullanılan fırçalar, çalışmanın ardından hemen yıkanmalıdır. Fırça üzerinde kuruyan akrilik boyaları temizlemek oldukça zordur. 
  
• Akrilik boyalar en fazla abstre yani soyut resim çalışmaları için ideal bir boya türüdür. Soyut çalışma yapan birçok sanatçı akrilik boya kullanır. 
  
• Boya sanayisinin gelişmediği eski dönemlerde ressamlar, çizimlerde kullanacakları boyaları kendileri üretirdi. Bitki, toprak veya dolgu maddelerinin pigmentlerini karıştırarak istedikleri rengi elde ederlerdi. 
  
• Amatör ressamlar ve güzel sanatlar öğrencileri için kullanımı kolay ucuz pigmentli akrilik boyalar üretilir. Tecrübeli sanatçılar, daha kaliteli ve saf pigmentli akrilikler kullanır. 
  
• Akrilikler kuruduktan sonra kolayca temizlenemedikleri için çizim yaparken eski kıyafetler veya önlük ve eski bir ayakkabı giyilmesi öneriliyor.