Altın ayarı, bir altının saflık oranı olarak ifade edilebilir.
Ayarlardaki altın yüzdeleri şöyledir;
- Yüzde yüz altın olan bir maden 24 ayardır,
- Yüzde 91,6 oranında altın olan bir maden 22 ayardır,
- Yüzde 75 oranında altın olan bir maden 18 ayardır,
- Yüzde 58,3 altın olan maden 14 ayardır,
- Yüzde 33 altın olan maden 8 ayardır.
Altının bu kadar çok ayarının olmasının sebebi, bu madenin oldukça yumuşak bir yapıya sahip olmasıdır. Madendeki altın oranı düştükçe ayarı da düşer, bununla birlikte sertlik oranı artar. Bu da kuyumculukta kullanılan altının kullanımının daha rahat olmasına olanak tanır. Bu yüzden kuyumcuların sıklıkla kullandığı altınlar 18 ayardır. Ayarı yüksek olan altınlar kuyumculukta genellikle işçiliği az olan ürünlerde kullanılır; çeyrek yarım altın ya da bilezik gibi. Ve bu ürünler çoğu zaman takmak amacıyla değil yatırım amacıyla satın alınır.
Kuyumculukta ayarı düşürülen altının içinde genellikle gümüş ve bakır eklenir. Bu alaşımlar az miktarda çinko da içerir. Beyaz altın elde edilirken ise nikel kullanılır.
Altınların ayarları ya da saflıkları genelde üstlerine damgalanır. Takıların genellikle kopça yerlerinde ya da iç yüzlerinde ayarını belirten 24K, 22K, 18K, 14K ya da 1000’de kaç altın içerdiğini gösteren 916, 750, 585, 416, 373 gibi minik yazılar bulunur.
Altının ayarı renginden de anlaşılabilir. Altının doğal rengi sarıdır. Ayarı düşük, içinde farklı elementler bulunan takıların renginde de farklılık olacaktır. Örneğin bakırın ağırlıklı olduğu alaşımlardan kırmızı altın, gümüşün ağırlıklı olduğu alaşımlardan yeşil altın elde edilmektedir. Genellikle bu alaşımlardan 18 ayar altın ortaya çıkar.