Yer altının görüntülenmesinde kullanılan dedektörler, elektromanyetik dalgalar yayarak toprağın altında bulunan metallerin tespit edilmesine olanak sağlayan elektronik cihazlardır. Dedektörler, istenilen bölgeye elektromanyetik alan iletirler. Bu elektromanyetik alan içerisinde bulunan metallerin enerjisini tespit edebilmek için sürekli olarak radyo sinyalleri gönderir. Dedektöre ait arama bobini de dalgaların çarpma şiddeti ve geri dönüşünden yola çıkarak ebat ve derinlik hesabı yapar.
Dedektörler, çeşitlerine göre farklı metal türlerini aramaya programlanabilir, haliyle istenmeyen hedeflerin göz ardı edilmesi sağlanabilir.
Dedektöre ait bilinmesi gerekenler;
- Dedektörler güç kaynağı olarak genellikle lityum pilleri kullanır. Ayrıca piyasada şarjlı olarak çalışan dedektörler de bulunmaktadır.
- Dedektörlerde iletim sinyalinin üretildiği, alınan sinyalin işlendiği ve bir yanıta dönüştürüldüğü bir kontrol kutusu bulunur.
- Elektromanyetik alanın oluşturulduğu, dalgaların yayıldığı, arama bobininin de geri dönüş sağladığı bölgeye iletim elektromanyetik alan denir.
- Dedektöre, isteğe göre bir hedef belirtilir, çivi gibi genellikle demir olan istenmeyen hedefleri göz ardı etmesi sağlanır.
- Kabul edilebilecek bir hedef tespit ettiğinde dedektörler çeşitli hedef tepkiler oluşturabilir. Bazıları sesli, bazıları görüntülü, bazıları ise üç boyutlu görüntü tepkiler üretebilir.
İyi dedektörün püf noktası, aranan hedefin niteliğine ve araştırma yapılacak bölgeye göre doğru seçilmiş olmasıdır. Hangi derinlikte hangi metalin aranacağı belli olduktan sonra bir seçim yapmak en doğrusudur.
Örneğin, aranılan hedef tek para ise, alınması gereken dedektör 20-50 cm’e kadar tarama yapabilen, çevirmeli düğmeli olan tek para dedektörlerdir. Komplike cihazlar, tüm küçük hedefleri de taramaya çalışacağı için yavaş çalışır ve zaman kaybına sebep olurlar.
Eğer ki hedef, derinde yer alıyorsa derin dedektörlerde pulse sistemli metal dedektörler tercih edilmelidir. Bu dedektörler 2-3 metreye kadar hedef tespiti yapabilir. Ama dikkat edilmesi gereken şey şudur ki, dedektör ne kadar başarılı olursa olsun toprağın altında bulunan hedefin metal cinsine dair net bir ayrım yapamaz.
Sonuç olarak, tek para dedektörleri, altın dedektörleri, derin dedektörler arasından en iyi gibi bir ayrım yapmak söz konusu değildir çünkü her birinin hitap ettiği hedef ve derinlik farklıdır. Çeşitlerin içinde en iyiyi bulmak da kullanıcının dedektörünü tanıması ve daha önceki tecrübeleri vasıtasıyla olacaktır.