Asya, Avrupa ve Türkiye'nin sıcak iklime sahip bölgelerinde tarımı yapılan susam (sesamum indicum), Pedeliaceae familyasına mensup, kapsüle benzeyen meyveleri olan, bu meyvelerin içinde çok sayıda tohuma sahip bir baharattır. En çok simit, çörek ve böreklerde kullanılan susam, tahinin de ana maddesi olarak bilinir.
Ana vatanı Afrika'dır. Türkiye’nin sıcak bölgelerinde yetiştirilen susam, Asya'da, Avrupa'da da ve yetiştirilir.
Aklımıza ilk olarak çıtır simitleri, poğaça ve börekleri getiren susam, katıldığı yemeğe hem lezzet hem de hoş bir görünüm katan bir bitkidir.
Susam yağı nedir?
Susamdan elde edilen susam yağı, hem yemeklik olarak tüketilen hem de küspesi hayvan yemi olarak kullanılabilen bir yağdır. Rengi soluk bir sarı tonunda olan susam yağı kokusuzdur. Alkolde, eter ve petrol eterinde çözünebilen bir sıvı olan susam yağında, yağ tohumların yaklaşık yüzde 50'sini oluşturur. Tıp alanında bazı preparatların hazırlanması için de, aynen zeytinyağı gibi susam yağı kullanılır çünkü susam yağının çözücü etkisi vardır.
5000 yıldır kullanıldığı bilinen susam yağının, cilde, saça, dişe ve kemiklere faydası boldur. Ayrıca sağlıklı bir yemeklik yağ oluşu, susam yağının Türkiye ve dünya mutfaklarında da tercih edilen bir yağ olmasını sağlamıştır. Aynı yağı çıkarılmadan önceki hali susam gibi, susam yağı a katıldığı yemeklere lezzet verir.
Bu özelliğiyle birlikte, güzellik ve şifa deposu da olan susam yağı, pek çok kozmetik ürünün de içinde bulunur ve zengin yapısıyla vücuda hatrı sayılır faydalar sunar.
Susam yağının içeriğinde neler vardır?
Susam yağında manganez, bakır, çinko, demir, magnezyum, fosfor, kalsiyum, A, E, B6 ve K vitamini bulunur. Ayrıca, Omgea 6 ve Omega 9 yağ asitlerini içerir.
Susam yağının genel faydaları nelerdir?
- Antioksidandır.
- İltihap gidericidir.
- İçeriğinde bol miktarda manganez, bakır, çinko, demir, magnezyum, fosfor ve kalsiyum bulunur.
- A, E, B ve K vitaminlerinin deposudur.
- Omega 6 ve Omega 9 yağları açısından zengindir.
- Vücuttan toksinlerin ve zararlı maddelerin atılmasına yardım eder.
- Kan dolaşımını hızlandırıcı etkiye sahiptir.
- Solunum sorun yaşayanların için içeriğindeki magnezyum sayesinde rahatlık sağlar.
- Bronş tüplerindeki şiddetli kasılmaları önler.
- Hücre deformasyonunu önler ve geciktirir.
- Tırnakları güçlendirir.
- Afrodizyak etkisi göstererek cinsel isteği ve gücü ciddi oranda artırır.
- Anemi hastalığının şikayetlerini azaltır.
- Enerji kaynağı olduğu için demir eksikliğinden kaynaklı olarak oluşan bedensel yorgunluğun azalmasına yardım eder.
- Böbreklerdeki ve safradaki taşların düşmesine yardım eder.
- Gelişme çağındaki çocukların zihinsel gelişimine yardım eder.
- Büyüme çağındaki çocukların eklemlerindeki boy atması kaynaklı ağrıları hafifletmeye yardımcıdır.
- Romatizmal rahatsızlıklarla ilgili şikayetlerin azalmasına yardım eder.
- Masaj yapılarak sürüldüğü sorunlu bölgelerde yağ yakımını hızlandırmaya yardım eder.
- Göz sağlığını destekler.
- Güneşe karşı koruyucu etki gösterdiğinden birçok güneş yağının içinde susam yağı bulunur.
- Beyin ve sinir hücrelerinin en yakın dostlarından biridir.
Susam yağının cilde faydaları nelerdir?
- Kadınların vücutlarıyla ilgili en önemli şikayetlerinden biri olan selüliti tedavi etmeye yardım eder ve yeni selülit oluşumunun önüne geçer.
- İçeriğindeki çinko ile sağlıklı bir cilt için gerekli olan kolajen yapıyı desteklemeye yardım eder. Bu sayede cildi kırışıklıklardan arındırır.
- Kaz ayaklarının daha geç meydana gelmesini sağlar.
- Yaşlanmanın etkilerini geciktirici etki gösterir.
- Cildin elastikiyetini artırıcı etki göstererek cildi önemli ölçüde sıkılaştırır.
- Cildin daha yumuşak ve pürüzsüz bir görünüme kavuşmasına yardım eder.
- Cildi besler, gençleştirici etki gösterir ve canlandırır.
- Ciltteki yaraların, yanık izlerinin, Güneş lekelerinin hızlıca iyileşmesine yardım eden bir etki gösterir.
- Gözenekleri açar.
- Sedef, egzama gibi cilt hastalıkların tedavisinde etkilidir.
- Mantar enfeksiyonlarını geçirmeye yardım eder.
- Yoğun ve iyi bir nemlendiricidir.
- Kokusu ağır olduğundan zeytinyağı ve badem yağı gibi yağlarla karıştırılırsa daha rahat kullanıldığı gibi aynı zamanda daha iyi bir sonuç verir.
- İçerdiği antioksidanlar sayesinde cildi temizleyip arındırmaya yardım eder. Bu anlamda, sigara, alkol ve kirli havanın zararlı etkilerini azaltıp cildi arındırır. Cildin daha sağlıklı olmasına şans tanır.
- Cilde enerji sağlayarak yorgun görünmesinin önüne geçer.
- Sivilce ve akneleri geçirir ve yenilerinin oluşmasına engel olur.
- Dirsek ve topuk gibi cildin sertleştiği bölgeleri yumuşatmaya yardım eder.
- Kilo alıp verdikten ve hamilelik süreci geçirdikten sonra oluşan çatlakların geçmesine yardım eder.
- Melanom hücrelerinin büyümesini engeller.
Susam yağının saça, kaşa ve kirpiklere faydaları nelerdir?
- İçeriğindeki magnezyum, kalsiyum, fosfor ve protein ile saçları besler.
- Saçları kökten uca güçlendirmeye yardım eder.
- Saçları güçlendirir ve daha sağlıklı şekilde uzamasına yardım eder.
- Saç derisinin kan dolaşımını hızlandırıcı etkiye sahiptir.
- Saçlardaki kırılmaları ve kopmaları engelleyici özellik gösterir.
- Stres kaynaklı saç dökülmelerinin önüne geçmeye yardımcıdır.
- Saçların kırık uçlarını onarmaya yardımcıdır.
- Kepeklenmenin önüne geçer.
- Saçlardaki kuruluğu alır.
- Saç derisindeki enfeksiyonları giderici etki gösterir.
- Erken beyazlayan saçlarda badem yağı ile birlikte kullanılarak saç renginin koyulaşmasına yardım eder.
- Kaşları ve kirpikleri sağlıklı biçimde uzatmaya yardım eder.
- Güneş'in zararlı etkileri sebebiyle yıpranan saçların hasar miktarını minimuma indirmeye yardım eder.
Susam yağının ağız ve diş sağlığına faydaları nelerdir?
- Dişlerde plak oluşumunun önüne geçer.
- Dişlerin beyazlamasına yardım eden etki gösterir.
- Ağızdaki zararlı bakterileri öldürmeye yardımcıdır.
- Çürükleri geçirir.
- Diş etini kuvvetlendirir.
- Diş eti kanamalarının önüne geçer.
Susam çekirdeği kanseri önlemekte etkilidir:
- İçeriğindeki magnezyum sayesinde kansere karşı koruyucu özellik gösterir.
- Melanom hücrelerinin büyümesini engellediği için cilt kanserinin de karşısındadır.
Susam yağının kalp sağlığını ve diyabeti önlemeye yardım eder:
- İçeriği magnezyum ile diyabet ve tansiyon hastalarının daha rahat yaşamalarına yardım eder.
- İçeriğindeki sesamol maddesi ile antioksidan ve iltihap giderici özellik göstererek kalp ve damar sağlığını korur. Kalp krizini ve birçok kalp ve damar hastalığını önleyici özellik gösterir.
- Serbest radikallerin kalp sağlığına zarar vermesine engel olur.
- Yüksek tansiyonu düşürür ve bununla ilgili şikayetleri azaltır.
- Kan şekerini düşürür.
Susam yağı radyasona karşı koruyucudur:
- Güneş'in zararlı UV ışınlarının ve çevremizde bulunan elektronik aletlerden aldığımız radyasyonun zararlı etkilerini azaltmaya yardım ederek DNA'mızı korumak konusunda destek kuvvet görevi görür.
- Bu özelliği sayesinde insan ömrünün daha uzun ve sağlıklı olmasına katkısının da olduğunu söylemek mümkündür.
Susam yağı kemik sağlığına çok iyi gelir:
- İçeriğindeki çinko ve kalsiyum ile kemik sağlığını korur.
- Halk arasında "kemik erimesi" adıyla tanımlanan osteoporoz rahatsızlığıyla savaşmaya yardım eder.
- Kemiklerin yapısındaki mineral yoğunluğunu artırır.
- Kırıkların da önüne geçmeye yardım eder.
- Eklemleri güçlendirir.
- Eklem ağrılarını ve şişlikleri geçirir.
- Romatoid artrit sorunu yaşayanların şikayetlerini azaltmaya yardım eder.
Susam yağı sindirim sistemini korur:
- Çekirdeklerinin lif zengini olması sebebiyle sindirimi rahatlatır.
- Kabızlığın ve ishalin önüne geçer.
- Sindirim sistemini düzenlemeye yardım eder.
- Hazmı kolaylaştırır.
- Bağırsaklarda biriken gazı önler.
- Karaciğeri korumaya yardımcıdır.
Evde pratik şekilde yapılabilecek susam yağı kürleri:
Selülitleri yok edici susam yağı kürü
- Şikayetçi olduğunuz selülitli bölgeler için, birkaç damla susam yağını suyla seyreltin ve parmaklarınız yardımıyla sorunlu bölgeye masaj yaparak uygulayın.
- Masajı hafif dokunuşlarla tamamlayın.
- Bu küre 20 gün boyunca devam ederseniz, hem yağ yakımını hızlandıracak hem de selülitlerin azalmasını sağlamış olacaksınız.
Saçlarda kepek önleyici susam yağı kürü:
- Saçlarınızda kepek oluşumundan şikayetçiyseniz, sabahları susam yağını birkaç damla halinde saçınızı yıkayacağınız suya karıştırın
- Saçınızı bu suyla yıkayın.
- Düzenli olarak uygularsanız kepeklerinizin bir ay içerisinde gözle görülür şekilde azaldığını fark edebilirsiniz.
Saç yumuşatıcı susam yağı kürü:
- Kuru saçlardan şikayetçiyseniz, susam yağını su ile inceltin ve içine bir çay kaşığı limon da katın.
- Karışımı parmak uçlarınız yardımıyla saç köklerinize uygulayın.
- Uygulama sırasında parmak uçlarınızın dairesel olarak hareket etmesine dikkat edin.
- Maskeyi saçınızda yaklaşık 30 dakika bekleyin.
- Bekleme süresinden sonra saçlarınızı güzelce yıkayın ve susam yağlı karışımdan arındırın.
- Bu kürü düzenli olarak yaparsanız saçlarınızın yumuşayacağını göreceksiniz.
Saçlara parlaklık kazandıran susam yağı kürü:
- Elinize 3-4 damla susam yağı damlatın.
- Yağı parmaklarınızın yardımıyla saçlarınıza dairesel hareketle masaj yaparak yedirin.
- Bu küre 8-10 gün boyunca günde 1 kez olmak üzere devam edin. Bu kürün sonunda saçlarınızın doğal bir yumuşaklık ve parlaklık kazandığını fark edeceksiniz.
Susam yağının kullanımı:
- Yüz ve gerdan bölgesi için günlük nemlendirici olarak kullanılacaksa, tek başına ya da badem yağı ve zeytinyağı gibi yağlarla karıştırılarak kullanılabilir. Bunun için yağ parmak uçlarıyla cilde masaj yapılarak kullanılmalıdır. Yağ ciltte 10 dakikayı aşmayacak süre kalabilir, ardından ılık suyla yıkanıp cilt güzelce arındırılmalıdır.
- Vücutta kullanılacaksa yine mesaj yapılarak sürüldükten sonra, ılık bir duş yardımıyla arındırılmalıdır.
- Ağız için, suyla karıştırılarak gargara olarak kullanılabilir.
ÖNEMLİ:
- Susama alerjisi olanların susam yağı kullanması sakıncalıdır. İçeriğindeki kompleks protein yapı, alerji konusunda hassas bünyelerde soruna yol açabilir.
- Susam yağını kullandıktan sonra cildinizde alerjik bir reaksiyon geliştiğini fark ederseniz, susam yağını kullanmayı ivedilikle bırakıp bir cilt hekimine danışın.
- Bir hastalık sebebiyle ilaç kullanıyorsanız ya da bir cilt rahatsızlığınız varsa susam yağı kullanmadan önce muhakkak hekiminize başvurun.
- Susam yağının hamilelik ve emzirme süreçlerinde kullanılması doktor kontrolünde ve izninde gerçekleşmelidir.
- Susam yağının bebek ve çocuklara kullandırılması önerilmez.
- 1 aydan fazla aralıksız, uzun süreli ve yüksek dozda kullanımı tavsiye edilmez.
- Çok fazla tüketilirse kilo alımını tetikleyebilir. Bu sebeple, kilo vermek isteyen kimselerin besinleri arasında yer alacaksa, bu kişilerin diyeti muhakkak doktor kontrolünde hazırlanmalıdır.
- Çok fazla tüketilirse yağlanmaya bağlı şekilde ciltte sivilce oluşumunu tetikleme ihtimali vardır.
- Susam yağının oda sıcaklığında ve kuru bir ortamda saklanmasına dikkat edilmelidir.