Günümüzün rekabete dayalı iş ortamında şirket yöneticilerinin işi oldukça zordur. Şirketleri adına en doğru kararı vermeleri beklenen yöneticiler bu anlamda bazı yöntemlere başvurmaktadırlar. Yöneticilerin önemli stratejik kararlar verebilmelerine yardımcı olabilecek araçlardan bir tanesi SWOT Analizi’dir. Bu yazının amacı SWOT analizi nedir, SWOT analizi nasıl yapılır, SWOT Analizi hangi durumlarda kullanılabilir gibi soruların yanıtlarını sizlerle buluşturmaktır.
SWOT Analizi Nedir?
Öncelikle SWOT kelimesindeki harflerin ne anlama geldikleri ile başlayalım:
S: Strength
W: Weakness
O: Opportunity
T: Threat
Diğer bir deyişle SWOT’un açılımı şöyledir: Güçlü Yönler (Strengths), Zayıf Yönler (Weaknesses), Fırsatlar (Opportunities) ve Tehditler (Threats).
Bir stratejik planlama aracı olan SWOT analizinde şirketin güçlü yönleri, zayıf yönleri, fırsatlar ve tehditler listelenir.
Güçlü yönler o şirketin iyi yaptığı şeyler ya da sahip olduğu avantajlardır. İşine bağlı çalışanlar, inovatif ürün dizaynı ya da iyi lokasyon gibi.
Zayıf yönler ise şirketin zayıf yanları ya da dezavantajlarıdır. Teknik ekipmanlardaki yetersizlik, işgücündeki yetersizlik gibi.
Şirkete zarar verebilecek tehditler ve dışsal faktörlere örnek olarak ise rakiplerden gelebilecek tehditler, müşterilerin pazarlık gücü, tedarikçilerin pazarlık gücü ve pazara yeni girenlerin tehdidi gibi şeyler verilebilir.
Fırsatlar ise şirkete faydası olabilecek dışsal faktörlerdir ve buna örnek olarak da elverişli hükümet düzenlemeleri verilebilir.
SWOT Analizi Nasıl Yapılır?
Bir ekip oluşturulur ve genellikle bu ekibin başında bir lider bulunur. Ekip, belirlenen amaç doğrultusunda beyin fırtınası yapmaya başlar. Bu beyin fırtınası sayesinde ilgili konu hakkında çeşitli görüşler, fikirler, düşünceler ortaya çıkar ve bunların sonucunda da birtakım listeler ortaya çıkar. Bu listelerin başlıkları tahmin edeceğiniz üzere güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditlerdir.
Güçlü Yönler
Bir işletmenin güçlü yönleri rekabet ortamında avantaj sağlayabileceği yetenekleri, özellikleri, başarıları ve kaynaklarıdır. Diğer bir deyişle güçlü yönlerinizin iyi yaptığınız şeyler, başarılı olduğunuz alanlar ve sahip olduğunuz avantajlardır. Güçlü yönlere çok sayıda örnek verilebilir. Bunlardan bazıları güçlü marka isimleri, müşteriler arasında iyi bir üne sahip olmak, işine bağlı ve çalışkan çalışanlar, iyi bir iletişim sistemi, ürün çeşitliliğindeki zenginlik, çok iyi planlanmış pazarlama stratejileri ve sektördeki deneyimdir.
İşletmenizin güçlü yönlerini bulmanın yolu şu gibi soruları kendinize sormaktır:
İşletmemizin sahip olduğu avantajlar nelerdir?
Neleri iyi yapıyoruz?
Dışarıdan bakanlar bizim hangi yönlerimizin kuvvetli olduğunu düşünebilir?
Zayıf Yönler
Zayıf yönler ise geliştirmeniz gereken özelliklerinizi, eksik kaldığınız yönleri, rakiplerinizle karşılaştırıldığında dezavantaj sayılabilecek konuları kapsar. Diğer bir deyişle zayıf yönler, rakiplerinizde olan ama siz de olmayan özelliklerdir. İşletmeniz için uygun olmayan konum, zayıf marka ismi ve müşteriler arasında iyi bir üne sahip olmamak zayıf yönlere verilebilecek örneklerden bazılarıdır.
İşletmenizin zayıf yönlerini bulmanın yolu ise şu gibi soruları kendinize sormaktır:
Neyi kötü yapıyoruz?
Neleri geliştirebiliriz?
Rakiplerimizi neleri bizden daha iyi yapıyor, hangi konularda bizden daha iyiler?
Fırsatlar
Daha önce de belirttiğimiz gibi fırsatlar, işletmenize avantaj sağlayabilecek dışsal faktörlerdir. Bu fırsatların neler olduğunu analiz etmek için de kendinize şu gibi soruları sorabilirsiniz?
Hangi trendler ya da koşullar sizi pozitif yönde etkileyebilir?
İşletmenizin yararlanabileceği fırsatlar nelerdir?
Bulunduğunuz pazardaki elverişli düzenlemeler nelerdir?
Tehditler
İşinize zarar verebilecek dışsal faktörler ise tehditler kısmında ele alınmalıdır. Bu tehditlerin neler olabileceğini açığa çıkarmak için ise kendinize şu gibi soruları sorabilirsiniz?
İşletmemin ilerlemesinin önündeki engeller nelerdir ya da neler olabilir?
İşletmeme zararı dokunabilecek dışsal faktörler nelerdir?
İşletmem için dezavantaja yol açabilecek yeni düzenlemeler nelerdir?
Bu 4 başlığın altına tüm verileri listeledikten sonra bu listeler SWOT Matrisi’ne yerleştirilir ve gerekli stratejileri oluşturma kısmına geçilir. Oluşturulan listeler sayesinde şirketinizin güçlü ve zayıf yönleriyle, karşı karşıya olduğunuz fırsatlar ve tehditler net bir şekilde görülür. Bundan sonraki adım ise tüm yaratıcılığınızı kullanarak şirketinizin güçlü yönlerine yoğunlaşacağınız, zayıflıklarınızı eliminize edeceğiniz ya da azaltacağınız, şirketinizin karşı karşıya olduğu tehditleri bertaraf edip çevrenizdeki fırsatlardan sonuna kadar faydalanacağınız stratejiler oluşturmaktır.
SWOT Matrisi
SWOT Matrisi aşağıdaki gibidir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bu matris doldurulduktan sonra şirket için gerekli olan stratejiler oluşturulmaya başlanır.
FAYDALI ZARARLI İÇSELGüçlü Yönler…*
*Zayıf Yönler…
*
* DIŞSALFırsatlar
*
*Tehditler
*
*
SWOT Analizi Hangi Durumlarda Kullanılabilir?
SWOT Analizi genellikle stratejik planlama yapılırken kullanılan bir metottur. Şirket için bir karar vermeden önce, yeni uygulamalar hakkında karar verileceği zaman, belli bir alanda değişim düşünüldüğünde ya da bu gibi durumlarda SWOT Analizi yapılabilmektedir.
SWOT Analizi ayrıca bir işletmenin operasyonlarını geliştirmenin de iyi bir yoludur. SWOT Analizi sayesinde şirket çok iyi olduğu alanları belirlerken, hangi alanlarda gelişime ihtiyacı olduğunu da belirler. Bu analiz sayesinde şirketler güçlü yönlerinden daha iyi faydalanma, zayıf yönlerini iyileştirme ya da elimine etmenin yollarını bulabilirler.
Kısa kısa…
SWOT Analizi kullanılabilecek tek teknik değildir elbette. Bu nedenle diğer tekniklere de göz atabilir ve SWOT’un sizin durumunuz için doğru yaklaşım olup olmadığına karar verebilirsiniz. Bu metodun güçlü yönleri sadeliği ve operasyondaki farklı seviyelere uygulanabilirliğidir.
SWOT Analizi’nin en önemli kısımlarından bir tanesi çalışmalarınız sonucunda ortaya çıkan verileri baz alarak oluşturacağınız stratejilerdir. Şirketiniz için en doğru stratejileri oluşturabilmeniz için de güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler başlıklı listelerin dikkatli bir şekilde hazırlanmış olması gerekmektedir.
SWOT Analizi o anki durumun fotoğrafını çektiği için gerekli görüldüğünde tekrarlanmalıdır. Çünkü hem şirketin içindeki durumlar ve hem de dış dünyadaki koşullar zaman içerisinde değişkenlik gösterebilmektedir.
SWOT Analizi’nin en yaygın kullanım yeri işletmelerdir. Bununla birlikte bir servis, bir ürün ve hatta bir kişi için de SWOT Analizi uygulanabilir.