Yaşanabilecek ülkeler konusu ve bununla ilgili yapılmış araştırmalar hep ilgi çekici olmuştur. Bu nedenle de internet bu konuyla ilgili yerli ve yabancı kaynaklarla doludur. Birbirinden farklı verileri baz alarak hazırlanan kaynaklar olmakla birlikte aralarında belki de en ilgi çekici olan Birleşmiş Milletler Gelişim Programı raporunun sonuçlarına dayanarak hazırlananlardır. Son rapor 14 Aralık 2015’de yayınlanmış olup bu rapora göre listenin başında Norveç yer almaktadır. Daha önceki yılların raporlarına göz atıldığında bu sonuç çok da şaşırtıcı değildir, çünkü Norveç tam 12 senedir birinciliği hiçbir ülkeye kaptırmamıştır.
Peki, nedir Norveç’i birinci yapan? Listedeki diğer ülkeler hangileridir? Birleşmiş Milletler sıralamayı neye göre yapmaktadır? Bu ülkelerdeki tahmini yaşam süreleri nedir? İşte tüm bu soruların cevabı yazımızda…
Öncelikle BM’nin bu sıralamayı neye göre yaptığına açıklık getirelim. Human Development Index(İnsani Gelişme Endeksi) olarak tabir edilen bir ölçüt var ve HDI ülkeleri 3 temel alana göre ölçüyor: Uzun ve sağlıklı bir yaşam, bilgiye ve eğitime erişim, yaşam standardı. Değerler 0-1 arasında oluyor ve 1 en yüksek skoru belirtiyor. Listenin başında yer alan Norveç’in skoru ise (2015’in Aralık ayında yayınlanan raporuna göre) 0.944. Hadi artık yavaş yavaş sıralamaya göz atmaya başlayalım…
1. Norveç
Yaklaşık 200 ülke arasında Norveç tahmini yaşam süresi, eğitim ve yaşam standardında en yüksek skoru almaya devam etmekte ve bu sayede de tam 12 senedir birinciliği elinde tutmaktadır. İnsani Gelişme Endeksi (HDI) puanı 0.944 olan Norveç’te doğuştan yaşam beklentisi 81.6 yıldır. Dünyadaki en güzel ülkelerden bir tanesi olarak tabir edilen Norveç fiyortları ile meşhurdur. Akla gelen bir diğer şey ise ülke turizminde önemli bir yere sahip olan Kuzey Işıkları’dır.
Eğitim için hemen hemen hiçbir şey ödenmemesi, baba olan çalışanların neredeyse %90’ının en az 12 hafta izin kullanması, annelerin ise doğum izninde 12 ay boyunca maaş alması ve ayrıca çocuk bakımı için de para yardımı yapılması gibi şeyler de Norveç’i yaşanılası bir ülke yapmaktadır.
2. Avustralya
Norveç’i 0.935 ile Avustralya takip etmektedir. Birleşmiş Milletler Gelişim Programı raporunun sonuçlarına göre Avustralyalılar için ortalama yaşam süresi 82.4 senedir. Avustralya da turistler için birçok ilgi çekici noktaya sahiptir. Plajlar, butikler ve barlarla dolu Sidney; sanatla iç içe olan Melbourne ve astropikal şehir Brisbane bu noktalardan birkaç tanesidir.
3. İsviçre
2015 Dünya Mutluluk Raporu’na göre en mutlu ülke olarak adlandırılan İsviçre, yaşanabilecek ülkeler listesinde ise 3.sıradadır. İsviçre denildiğinde akla festivaller, müzeler, doğal güzellikler, birbirinden güzel cafe ve restoranlar gibi şeyler gelmektedir. İsviçre’nin HDI puanı 0.930 olup ortalama yaşam süresi ise 83’tür.
4. Danimarka
Listede 4.sırada yer alan Danimarka’nın HDI puanı 0.923 olup ortalama yaşam süresi 80.2’dir. Ülkenin başkenti olan Kopenhag her sene çok sayıda turiste ev sahipliği yapmaktadır. Birbirinden güzel butik oteller, organik restoranlar, müzeler ve Tivoli Bahçeleri Kopenhag denildiğinde ilk akla gelen şeylerden bazılarıdır.
5. Hollanda
0.922 HDI puanıyla listenin 5.sırasında yer alan Hollanda’da ortalama yaşam süresi 81.6’dır. Hollanda; laleleri, kanalları, bisikletleri ile ünlü olan Amsterdam’a ev sahipliği yapmakta ve bu güzel şehir dünyanın dört bir yanından turistler tarafından ziyaret edilmektedir.
6. Almanya
Doğal güzellikler bakımından oldukça zengin olan Almanya’nın HDI puanı 0.916’dır ve ortalama yaşam süresi de 80.9’dur.
7. İrlanda
Her ne kadar İrlanda’yı 7.sırada belirtsek de aslında bu ülkenin de HDI puanı 0.916 olduğu için 6.lığı Almanya ile paylaşmaktadır. Ayrıca İrlanda’da da ortalama yaşam süresi tıpkı Almanya gibi 80.9’dur.
8. Amerika Birleşik Devletleri
HDI puanı 0.915 olan Amerika Birleşik Devletleri’nde ortalama yaşam süresi 79.1’dir. Amerika denildiğinde ilk akla gelen yerlerden bir tanesi Times Meydanı, Empire States Binası, Central Park ve Özgürlük Anıtı gibi birçok ilgi çekici noktaya ev sahipliği yapan New York’tur.
9. Kanada
Görülecek birçok noktaya ve sayısız doğal güzelliğe ev sahipliği yapan Kanada’nın HDI puanı 0.913’tür. Kanada için ortalama yaşam süresi ise 82’dir.
10. Yeni Zelanda
Burada 10.sırada belirtsek de Yeni Zelanda 0.913’lük HDI puanıyla dokuzunculuğu Kanada ile paylaşmaktadır. Yeni Zelanda için ortalama yaşam süresi 81.8’dir.
Genellikle HDI (İnsani Gelişme Endeksi) skoru yüksek olan ülkelerde yaşamak ile yüksek standartlarda yaşamak birbiriyle ilişkilidir. Bu nedenle de Birleşmiş Milletler’in sunmuş olduğu bu raporun ilk 10’unda yer alan ülkeler birçok kaynakta dünyanın yaşanılabilir ilk 10 ülkesi olarak anılmaktadır. Biz de bu 10 ülkeyi, bu ülkelerin HDI skorlarını ve bu ülkelerdeki ortalama yaşam sürelerini yukarıda sizlerle paylaştık.
Yazımızı sonlandırmadan önce sizler için bu rapordaki ilk 30 ülkeyi ve bu ülkelerin skorlarını fikriniz olması açısından aşağıda listeledik:
Yaşanabilecek Ülkeler HDI Sıralaması HDI Sıralaması Ülke HDI Ortalama Yaşam Süresi1 Norveç 0.944 81.6 2 Avustralya 0.935 82.4 3 İsviçre 0.930 83.0 4 Danimarka 0.923 80.2 5 Hollanda 0.922 81.6 6 İrlanda 0.916 80.9 7 Almanya 0.916 80.9 8 Amerika Birleşik Devletleri 0.915 79.1 9 Kanada 0.913 82.0 10 Yeni Zelanda 0.913 81.8 11 Singapur 0.912 83.0 12 Hong Kong 0.910 84.0 13 Lihtenştayn 0.908 80.0 14 İsveç 0.907 80.7 15 Birleşik Krallık 0.907 80.7 16 İzlanda 0.899 82.6 17 Güney Kore 0.898 81.9 18 İsrail 0.894 82.4 19 Lüksemburg 0.892 81.7 20 Japonya 0.891 83.5 21 Belçika 0.890 80.8 22 Fransa 0.888 82.2 23 Avusturya 0.885 81.4 24 Finlandiya 0.883 80.8 26 İspanya 0.876 82.6 27 İtalya 0.873 83.1 28 Çekya(Çek Cumhuriyeti) 0.870 78.6 29 Yunanistan 0.865 80.9 30 Estonya 0.861 76.8
Türkiye sıralamada Venezüela'nın bir sıra altında 72.sırada yer almaktadır. HDI skoru 0.761 beklenen ortalama yaşam süresi 75.3 yıldır. Son sırada(188) Nijer ülkesi yer almakta ve HDI skoru 0.348'dir.
HDI ölçütüne göre yapılan sıralamanın devamını merak ediyorsanız listenin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Sıralama 2014 verileri baz alınarak hazırlanmıştır.