Yeni aldığınız ve ilk kez çok severek giydiğiniz gömleğinizin üzerine yemek döküldü. Ya da size sevdiklerinizden hediye gelen beyaz pantolonunuz, mutfakta yemek pişirirken üzerinize yağ bulaştı. Elbette can sıkıcı bir durum… Tabi, eğer yağ lekesini temizlemenin doğru yöntemini bilmiyorsanız.
Yemek pişirirken kullandığımız yağlar; özellikle zeytinyağı, giysilerimize bulaştığında çeşitli şekillerde temizlemeyi deneriz. Az veya çok etkili olabilen bu klasik yöntemler, bazen hiç sonuç vermeyebilir. Zeytinyağını giysilerimizden en az hasarla çıkarmanın en etkili yollarını sizler için araştırdık.
Fakat öncelikle, etkili yöntemleri paylaşmadan evvel zeytinyağı lekesini çıkarmaya çalışırken asla yapmamanız gereken maddeyle başlayalım.
Asla Yapılmaması Gereken…
Zeytinyağı dökülmüş olan giysinizi, yağdan kurtulmak için kesinlikle kurulamayı denemeyin. Kurutma makinesi veya benzeri herhangi bir aletle, yağlı bölgenin kurumasına izin vermemelisiniz. Eğer yağlı bölge kurursa, kıyafetinizden çıkarılması oldukça zor bir hale gelecektir.
Yağ lekelerini çıkarmak için aşağıda verilen yöntemler, yemekler için kullanılan diğer tüm yağ lekelerini çıkarmada etkilidir.
Zeytinyağı Lekesini Yüzeylere Göre Çıkarma Yolları
Yağ lekesini çıkarmanın değişik yolları vardır. Fakat en önemlisi, zeytinyağı lekesinin nasıl bir yüzeyde olduğuna göre temizleme yöntemi seçmektedir. Çünkü bazı yöntemlerde kullanılan malzemeler yağı çabuk emerken; bazısı da tam tersini yapar; yağı iter. İşte bu yüzden halk arasında bilindik, popüler yöntemler tek başına yeterli gelmeyebilir. Bir yöntemi uygularken, doğru yöntem olduğundan emin olmalısınız.
Kumaş ve Giysiler
Kaliteli bir sıvı bulaşık deterjanı, yağ lekelerini çıkarmada oldukça etkilidir. Bir miktar bulaşık deterjanını, kumaştaki lekeli bölgeye sürüp, ovalayınız. Daha sonra ovaladığınız bölgeyi, bol su ile durulayınız. Bu aşamada deterjanın tamamen durulandığından emin olmalısınız. Daha sonra, yıkama öncesi eğer lekelere direk uygulanabilen bir temizleyiciniz varsa mutlaka kullanınız. Hemen arkasından yüksek ısıya ayarladığınız çamaşır makinesinde kumaşı yıkayabilirsiniz. Sıcak su, lekenin kumaştan tamamen ayrılmasını sağlayacaktır. Yıkamanın sonunda eğer hala leke çıkmamışsa, işlemi tekrarlamanızı tavsiye ederiz.
Aynı şekilde, kumaşlarınızın üzerine bulaşık deterjanı yerine kuru sabunla da bu yöntemi uygulayabilirsiniz.
Yünlü Kumaşlar, İpek Kumaşlar
Eğer yünlüler ve ipek kumaşlar gibi hassas dokulara zeytinyağı döküldüyse vakit kaybetmeden, yağı emecek bir malzeme bulmalısınız. Örneğin; tuz, talk pudrası, çöven otu tozu (tahin helvası yapımında kullanılan bitki), mısır unu, karbonat ve hatta çiğnenmiş ekmek içi. Bu malzemeler kumaş üzerindeki yağı emecektir. Daha sonra yağı büyük oranda gitmiş olan lekeli kısımlar hala çıkmamış durumdaysa tinerli (ya da benzin) bir bezle sertçe ovalayarak temizleyiniz. Bu aşamadan sonra kumaşın altına ve üstüne temiz bir bez koyarak ütüleyiniz.
Bunların dışında ispirto da ipek kumaşların yağ temizliği için iyi bir seçenek olabilir. Ayrıca kumaş, saten ise tiner yerine amonyak kullanılmasını tavsiye ederiz. Son olarak, kumaşın temizliği bittikten sonra, kurutma makinesine atmak yerine açık havada kurutmanızı öneririz.
Kadife Kumaşlar
Kadife kumaştan zeytinyağı lekesini çıkarırken, diğer türlerden farklı olarak kumaşı ters çevirerek işlem yapıyoruz. Kumaşın arkasını, benzin ya da tinerli bez ile çok bastırmadan hafif hareketlerle siliniz. Leke açılmaya başladıktan sonra kumaşın üzerini nemli bir bezle kapatarak, tersinden ütüleyiniz. Bunların yanı sıra kadifeleri soğanla ovmak da faydalı olmaktadır. Ovma işlemi bitince, kumaşın kurumasını bekleyin ve yine nemli bir bezle kapatarak ütüleyin.
Tüm kumaş tiplerinde, zeytinyağı lekesinden arındırdığınız kumaşınızı, etiket talimatındaki bilgilere göre yıkamalısınız.
Döşemeler ve Halılar
Yağ ile su birbirini iterler; bu yüzden de karışamazlar ve su yağı çözemez. Çözemediği gibi döşemelerinize ya da halılarınıza bulaşmış olan yağlı lekeyi daha da geniş bir alana yayar. İşte bu yüzden yağlanmış döşemelerinizi / halılarınızı asla suyla temizlemeyi denemeyiniz. İlk müdahalede, elinizden geldiğince lekenin dağılmasını önlemelisiniz. Kuru bir bezle, kâğıt havluyla, mendille ya da yukarıda bahsettiğimiz yağ emen malzemeleri kullanarak lekenin daha fazla yayılmasını engelleyiniz. Bu aşamada yağın derinlere ulaşmaması için yüzeyi kesinlikle ovmayınız. Bu malzemelerden herhangi birini lekeli bölgeye uyguladıktan sonra yaklaşık 15 dakika bekleyiniz. Daha sonra hafifçe kazıyarak veya elektrik süpürgesiyle emici malzemeyi döşemeden /halıdan temizleyiniz. Burada işin püf noktası; yağın miktarına göre lekenin çıkma zorluğu artacağından, aynı işlemi tekrarlamanız gerekebilir.
Kritik Durumlar
Çok büyük miktarda yağ döküldüyse; yüzeye bol miktarda emici madde döktükten sonra, elektrik süpürgesiyle çekerseniz yağın büyük bir kısmını almış olursunuz.
Eğer hala leke kaldıysa; temiz ve mutlaka ‘beyaz’ bir bez yardımıyla lekeli bölgeye, kuru temizleme deterjanı dökerek ovalayın. Deterjanın döşeme / halı rengine zarar verip vermeyeceğinden emin olmak için öncesinde ufak bir test yapın.
Döşemenizde ya da halınızda bulunan leke yoğunlaşıp katılaştıysa; bıçak, kart veya kazıyabileceğiniz sert bir malzemeyle temizlemeye çalışınız.
Tüm bunlar döşemelerinizde / halılarınızda işe yaramadıysa; bir kaba hazırlayacağınız iki bardak soğuk su ve bir yemek kaşığı bulaşık deterjanı karışımı ile yine bir bez yardımıyla lekeli bölgeyi kaybolana kadar siliniz.
Halılarda kalan hafif yağ lekelerini, benzin veya tiner ile nemlendirdiğiniz bezle silebilirsiniz. Arkasından sade bir bezle güzelce durulayınız.
Önemli Bilgiler
- Baskılı giysilerinize zeytinyağı döküldüğünde, temizlemek için daha çok çaba harcamanız gerekmektedir. Kalıcı baskı olan kumaşlar, işlem görmemiş sade kumaşlara göre lekeyi daha çok tutarlar.
- Kumaşın cinsini bilmeniz, size doğru temizleme yöntemini seçmede yardımcı olacaktır. Mesela; yünlü ve ipekli kumaşlara çamaşır suyu; satene de ağartıcı içeren deterjanlar kullanılmamalıdır.