BLW Yöntemi Nedir ve Faydaları Nelerdir?

Bebek liderliğinde beslenme kısaca BLW ( Baby Led Weaning ) son yıllarda bebekleri ek gıdaya geçiş sürecindeki annelerin tercihi olan bir beslenme yöntemi. BLW süreci bebeğin ek gıdaya geçiş süreciyle birlikte başlıyor ve bebeğe kendi kendine yemek yemeyi öğretmeyi sağlar. Ayrıca kademeli olarak sütten kesmenin yollarından biridir. BLW yönteminde bebeğin 1 yaşına kadar temel besininin anne sütü olduğu savunulur. Anne sütünün olmadığı durumlarda temel besin formül süt ve formül mamalardır. Bebek liderliğinde beslenme yönteminin uygulanabilmesi için ilk ve en önemli kural bebeğin 6. Ayını doldurmuş olması ve herhangi bir destek yardımıyla da olsa dik oturma kabiliyetini kazanmış olmasıdır. Kimi bebekler bu dik oturma kabiliyetini 6 aydan önce de kazanabiliyor ancak bu BLW ye geçiş için tek başına yeterli değildir.

BLW yöntemi ile beslenen bebeklerin el ve göz koordinasyonları daha hızlı ve sağlıklı gelişir. Bununla birlikte çiğneme becerisi kazanırlar ve el becerileri gelişir. Kendisine sunulan sağlıklı ve dönemine uygun yiyecekleri yer ve en önemlisi ihtiyacı kadar tüketir. Ayrıca sebep – sonuç ilişkisini kavramaları kolaylaşır, dokuları ve sıcak – soğuk kavramlarını tanımaları kolaylaşır. Bu yöntemle beslenme alışkanlığı kazanan bebeklerin yemek ile aralarında istemeyecekleri kötü bir bağ oluşmayacağı için yemek saati de bebek ve anne için işkence haline gelmemiş olur.

Bebek liderliğinde beslenme yönteminin amacı insanın doğasında bulunan yemek yeme ve sonrasında karnını doyurma içgüdüsünü ortaya çıkarmaktır. Bebekler de tıpkı diğer canlılar gibi doğdukları andan itibaren karınlarını doyurma içgüdüsüne sahiptirler. Bu meme emme süreciyle başlar ve ek gıdalarla beslenme süreci ile devam eder. Bebeğinizin eline bir şey verdiğinizde yaptığı temel hareket genellikle onu ağzına götürmek olur. Ağzına götürdüğü şeyin yenecek bir şey olduğunu fark ettiği zaman da onu ısırır, çiğnemeyi dener, ağzından çıkarır ve tekrar ağzına götürür. Bu şekilde besini yiyerek karnını doyurur. Karnını doyurmayı BLW yöntemi ile öğrenen bir bebek ise belli bir süreden sonra önüne konulan yiyecekleri kimsenin yardımına ve kontrolüne ihtiyaç duymadan tüketebilir ve karnını doyurabilir.

Bebek liderliğinde beslenme yönteminin geleneksel beslenmedeki püre ve lapa türü yiyeceklere tamamen karşı olmasının en temel sebebi bebeğin bu gıdaları çiğnemeyi öğrenmeden direkt olarak yutmasıdır. Çiğnemeyi öğrenmeden direkt yutarak beslenen bir bebeğin ilerleyen dönemlerde pütürlü gıdaları tüketmesi de zordur ve bebek alışık olmadığı bu gıda türüne direnç gösterebilir. Ayrıca geleneksel kaşıkla besleme yönteminde bebek daha hızlı ve daha çok yemek yer. Bu iyi bir şey gibi görünse de temel besini olan anne sütünü alma oranı azalır.

Bebek liderliğinde beslenme kilo almayan bebeğe kilo aldırmak için alternatif bir yöntem ya da bebeğin iştahını açan bir yöntem değildir. BLW sürecindeki en önemli ayrıntıladan biri bebeğe verilecek katı gıdaların mevsimine ve bebeğin dönemine uygun seçilmesidir. Kendi sofranızda bulunan gıdaları direkt bebeğin önüne koymak BLW değildir.

Bebek liderliğinde beslenmenin bir diğer ayrıntısı da bebeğe yemek kültürünü erken dönemlerden itibaren aşılamaktır. Şöyle ki; ebeveynleri olarak nasıl yatarak ya da uygunsuz ortamlarda ( yatağınızda, arabanızda vb. ) yemek yemiyorsanız bebeği de bu kültürle büyütüp yemek yiyeceği zaman doğru ortam ve doğru pozisyonda yemeği sunmaktır. Bebeğe yemeğini sunarken onu ergonomik bir mama sandalyesine yerleştirmeli ve bu şekilde beslenmesini sağlamalısınız. Aksi takdirde hem BLW yönteminin temel kurallarından birini çiğnemiş olursunuz hem de istemeyeceğiniz kazalara sebebiyet verirsiniz.

Bebek liderliğinde beslenme yöntemini kullanırken tıpkı geleneksel yöntemlerde olduğu gibi kullandığınız araç ve gereçlerin ( tabak, kaşık, çatal vb. ) bebek sağlığına uygun materyallerden üretilmiş olmasına özen göstermeniz gerekir. Özellikle çarpma ve düşme gibi durumlarda zarar görecek ve bebeğinize zarar verebilecek porselen, cam, metal gibi materyallerden üretilmiş ürünleri tercih etmemelisiniz. Bebeğiniz yediği yiyeceği keşfederken tabağını bir anda yere ya da duvara fırlatabilir. Bu olasılığı düşündüğünüzde ona zarar vermek istemezsiniz.

Bebeğinizi beslerken ona sunmak istediğiniz gıdaların tamamını pişirip püre haline getirmemelisiniz. Bebek liderliğinde beslenme yöntemindeki temel amaçlardan biri bebeğin ne yediğini görmesi ve farklı yiyeceklerle tanışmasıdır. Nasıl ki önünüze farklı gıdaları içeren bir püre geldiğinde tat duyunuz bu kadar gelişmiş olmasına rağmen içerisindekileri tam olarak ayrıştıramıyorsanız bebeğiniz de bunu yapamaz. Dolayısıyla gıdaları tanınmayacak hale getirmeden sunmalısınız.

Bebek liderliğinde beslenme yönteminde bebeğe yemesi için sunulacak besinlerin kıvamı ve türü oldukça önemlidir. Özellikle BLW yöntemini uygulamaya başladığınız ilk zamanlarda bebeğe sert, taneli ve parça parça kopan yiyecekler verilmemelidir. Bebek henüz bu tarz bir beslenmeye alışık olmadığı için bu gıdalar boğazına kaçabilir, yemek borusunda tıkanabilir. Bunun yerine bebeğe verilecek gıdaların fırında, buharda ya da suda yumuşatılması ve bebeğin ağzına aldığında dili ve damakları yardımıyla ezebileceği, püre haline getirebileceği yumuşaklığa getirilmesi gerekir. İlk zamanlarda mevsiminde bulunan tatlı patates, brokoli, havuç, bal kabağı, karnabahar, avokado gibi sebzelerle başlanmalı ve bebek çiğneme alışkanlığını kazandıkça et, makarna, omlet, köfte ve tavuk gibi gıdalara geçilmelidir. Verilen gıda ne olursa olsun mutlaka uygun şartlarda pişirilmeli ve taneli olmamalıdır.

BLW yöntemi ile beslenen bebekler genellikle birkaç ay içerisinde çiğneme kabiliyetlerini büyük ölçüde geliştirir ve bu konuda uzmanlaşırlar. 10. ay ve 12. ay arasındaki dönemde rahatlıkla çatal kullanmaya başlayabilirler ve ortalama olarak 14. ay sonrasındaki dönemde kaşık kullanım yetisini kazanırlar. Bu dönemler BLW yöntemi ile beslenen bebeklerde yapılan gözlemler sonucunda ortaya konulmuştur ancak her bebeğin kendine has bir karakteri olduğunu düşünürsek bebekten bebeğe değişiklik gösterebileceğini de unutmamak gerekir.

Bebek liderliğinde beslenme yönteminde en sık duyacağınız terimlerden biri parmak gıdalardır. Parmak gıda bebeğe verilecek gıdanın kesilme şeklini anlatır. Bebeğe verilecek gıdanın bebeğin kolayca tutabileceği ve ağzına götürebileceği şekilde kesilmiş, dilimlenmiş olması gerekmektedir. Bunun için en uygun kesme şekli parmak şeklindedir. Bebeğe verilecek sebze ve meyveler boyutlarına göre 5 – 6 parçaya bölünerek parmak şekline getirilebilir.

BLW yönteminde sıvı besinler kaşıkla verilmez. Genellikle ufak alıştırma bardakları ya da pipetler aracılığıyla verilir. Başlangıçta küçük bardaklarla sunmak daha sağlıklıdır. Zaman geçip bebek yönteme alıştıkça pipet kullanılmaya başlanabilir. Bebeğe vereceğiniz sıvıyı ( çorba, ayran vb. ) kolay kırılmayacak, sağlıklı bir materyalden yapılmış küçük bir bardağa koyduktan sonra direkt bebeğin eline vermektense bebeğin yakınına koyup onun keşfetmesini beklemek daha sağlıklıdır. Bebek bardağı keşfettiğinde ve ona yaklaştığında bardağı ağzına götürüp içmesine yardımcı olmalısınız. Bebeğin bardağı tutmasına izin verip onu keşfetmesine yardımcı olmak gerekir. İçtiği esnada buna devam etmek istemezse ısrarcı olunmamalı ve bardak ağzından uzaklaştırılmalıdır.

BLW yöntemi ve klasik beslenme yöntemini bir arada idare etmeye çalışan anneler olabilir. Klasik beslenme iki türe ayrılabilir. Bunlardan ilki BLW ye tamamen aykırı olan besinleri karıştırıp püre haline getirdikten sonra bebeğe yedirme yöntemidir. Bir diğeri ise besinleri püre haline getirmeden parça parça anne liderliğinde beslemektir. İkinci yöntemi BLW ye yakın görüp BLW ve klasik yöntemi bir arada götürmeye çalışmak bebek için oldukça kafa karıştırıcı bir durumdur. Yediği yiyecekleri bazen eline vermeniz bazense kaşıkla ya da çatalla beslemeniz kafasını karıştıracaktır. Bu kafa karışıklığı sonucunda bebekte bir öğrenme tembelliği oluşabilir. Kendi kendine çabalayıp öğrenmek yerine klasik yönteme güvenip öğrenmeyi reddedebilir. Anne ve bebeğin öğün anlayışları birbirlerinden farklı olduğu için klasik beslenmede bebeğe ihtiyacından fazlası yedirilmeye çalışılabilir. Bu da bebeğin yemekten soğumasına ve o gıdayı reddetmesine sebep olabilir. İnce motor becerilerinin gelişmesi yavaşlayabilir. Tamamen BLW yöntemiyle beslenen bebeklerin motor becerileri klasik yöntemle beslenen bebeklere göre daha hızlı gelişir. Ayrıca bebeğin özgüveni de zedelenebilir. Kendisine güvenmediğinizi ve bu sebeple izin vermediğinizi düşünebilir. Dolayısıyla klasik yöntem ve BLW yi bir arada götürme konusunda dengeyi oturtmak oldukça güçtür. Bebeğiniz kilo olarak olması gerekenin altındaysa, iştahsızlığı çok fazlaysa yemek yedirmeye BLW ile başlayıp onu 15 – 20 dakika kendi haline bırakabilir ve bu sürenin sonunda yemiyor ise tamamen müdahale etmeden ufak yönlendirmelerle ona yardımcı olabilirsiniz. Burada bahsedilen kilosunun az olması onu zayıf görüyor olmanız değil doktorun olması gereken kilodan daha az olduğunu iletmesidir.