Böğürtlen Yağının Kullanımı ve Faydaları

Kendisine özgü renk ve cezbedici aromasıyla böğürtlen, hem meyve olarak tüketilmesi hem de çeşitli kullanım şekilleriyle diğer meyvelerden ayrılır.

Böğürtlen, gülgiller familyasının Rubus cinsinden olup, insan sağlığı için çeşitli faydalara sahip olan değerli bir bitki türüdür. İçeriğinde organik asitler, minerallar ve vitaminler bulunan bitki, bütün mevsimleri aynı anda yaşayabilen ülkemizin hemen hemen her bölgesinde yetişebilmektedir. Böğürtlen; zengin, sağlıklı bir besin olmasının yanı sıra görüntüsü ve lezzetiyle de sevilir, tercih edilir.

Yöreden yöreye böğürtlen için kullanılan isimler farklılık gösterebilir; “Mormorik, Diken Çileği, Karamama, Kedi Dutu, Diken Dutu, Yabani Üzüm, Dikendudu” 

Yetiştirilme Şekli

Çalılıklarla, bahçelerde, yol kenarlarında sıkça karşılaşabildiğimiz böğürtlen, doğada kendi kendine, hiçbir müdahale olmadan yetişmesiyle bilinse de iki farklı şekilde meydana gelmektedir: Yabani olarak ve aşılı olarak. Yabani böğürtlenler, aşılı böğürtlenlere göre daha küçük ve şekerlidir. Çiçeklenmesi genel olarak Mayıs ayından Ağustos ayına kadar devam ederken, Haziran ve Eylül ayları arasında beyaz ve pembe renklerde çiçekler açan çalılık görüntüsündedir. İlkbaharda yavaş yavaş oluşumunu tamamlayan meyvenin, yaz mevsiminde çeşitli türlerini toplayıp tüketmek mümkündür. Sulak alanları sevdiği için, yağmurlu bölgelerde böğürtlene sıkça rastlanır. Eğer yetiştirildiği iklimin yağmuru yeterli değilse, fazlaca sulanmalıdır. Herhangi bir koruyucu ilaca veya gübreye ihtiyaç duymaz. Bakımı zahmetsiz olan bitki, çoğunlukla sıcak iklimlerde büyürken; soğuk havaya da dayanıklı olmasıyla bilinir. Aynı zamanda farklı çeşitlerde toprakta kolaylıkla meyve verebilir ancak yine de en ideali eski toprakta yetişmesidir.

Görünümü

Gövdesi silindir biçiminde, dalları dikenli; önce yukarıya sonra da aşağıya bir üzüm dalı gibi kıvrılarak sarkmaktadır. Yaprakları saplı, kenarları dişli ve altyüzeyleri tüylüdür. Genelde 1 ve 3 metre arasında uzar. Ayrıca çevrelediği sarmaşık dalının üzerinde çok sayıda meyvesi bulunur. Meyvesi, ufak tanelerin bir araya gelmesiyle oluşan küre biçiminde yumuşak ve hafif dikenli meyvedir. Görünüm itibariyle çileği andırmaktadır. İlk oluşmaya başladığında rengi yeşilken, kırmızıya döner ve sonra koyu mor; hatta siyaha yakın ‘olgun’ rengini alır. Böğürtleni toplaması da gayet kolaydır, olgunlaşmasından sonra dalından basitçe ayrılabilir.

Besin Değeri

Böğürtlenin içeriğinde bulunan ellagik asitin kanserle mücadelede etkin olduğu söylenmektedir. Bu madde sayesinde kanser hücrelerinin büyümesi ve hatta oluşumu önlenir. Yapılan araştırmalar, böğürtlen tüketen kişilerde meme ve rahim kanser riskinin düşük olduğunu ortaya koyuyor. Bazı kaynaklara göre böğürtlen, yaşa bağlı tüm hastalıklara; özellikle alzheimer hastalığına iyi gelir. Dolayısıyla böğürtlenin, hafızaya iyi geldiğini söylersek yanlış olmaz. Bitkilerde bulunan flavanlar açısından özellikle çok zengindir. Yapraklarında tanen, organik asitler ve şeker taşır. Bunların dışında yapısında elma asidi, limon asidi, C vitamini, flavon, flavonoidler, pigmentler ve lif barındırır. Ayrıca diğer meyvelere göre daha yoğun antioksidan özellikler taşır. Armut, elma, muz gibi meyvelere göre çok daha yüksek oranda lif içeren meyve, besin değeri bakımından oldukça büyük bir öneme sahiptir. Taze tüketiminin mümkün olmadığı durumlarda işlenmiş halde kullanıldığında bile besin değerinden çok şey kaybetmediği belirtilmiştir.

• 100 gram taze böğürtlende; 1,2 gram protein, 58 kalori, 12,9 gram karbonhidrat, 0,9 gram yağ, 4,1 gram lif ve 0 kolestrol vardır. 
  

Böğürtlen Yağı

Tüm organlarının ayrı ayrı çok faydası olduğunu bildiğimiz böğürtlenin ‘yağı’, uzun yıllardır şifa niyetine kullanılmaktadır. Böğürtlen yağı, böğürtlen tohumlarından soğuk sıkım yöntemiyle elde ediliyor. Gelin sizlere kısaca böğürtlen yağının özelliklerinden bahsedelim.

Böğürtlen Yağının Faydaları ve Kullanımı

Saç ve Cilt

Böğürtlen yağının geçmişten beri bilinen en büyük özelliği, insan vücudu için temel gereksinim olan C vitaminini yüksek miktarda içermesidir. Böğürtlen yağı, cilde ihtiyacı olan esneklik ve gençliği verir. Cildin kollajen yapısının zayıflaması, ciltte kırışıklıklara ve incelmelere sebep olduğu için düzenli böğürtlen yağı kullanımı, bu sürecin yavaşlamasına etki eder. Kaşıntılı ve pullu cilt ya da egzama gibi sağlık sorunlarında da olumlu etki ettiği söylenir. İçeriğindeki antioksianlar sebebiyle, cilt rengini de düzenler. Cildin temizlenmesinde güçlü bir tonik olarak, uzmanlar tarafından tavsiye edilir. Cildi canlandırmak için yüz ve vücut maskelerinde kullanılır.

Böğürtlen yağı, yıpranmış veya tedavi gerektiren ciltler için üretilmiş ürünlerin hemen hemen çoğunda bulunmaktadır. Deri yaralanmalarında da haricen kullanılabilir. Kendine özgü yapısı sayesinde raf ömrü de oldukça uzundur.

Saçlarda, hacim ve canlılık sağlar. Saç ve saç derisine nem kazandırır, yıpranmalarda iyileştirir ve güçlendirir. Kırık uçları tamir ederek, doğal bir ışıltı kazandırır. İçeriğinde bulunan zengin bileşenlerle bu yağ, kadife saçlara sahip olmanın en doğal yoludur.

Güneşten Korunma

Böğürtlen yağı, antioksidan yönünden zengin olduğundan doğal güneş koruyucular için harika bir yardımcıdır. Güneşlenmenin sonucunda oluşan güneş lekelerini de azalttığı bilinmektedir. Bunun yanı sıra tahriş olmuş cildin tedavisine de yardımcı olur.

Boğaz Ağrıları

Daha çok boğaz ağrıları ve iltihabında yaprakları kullanılan böğürtlenin yağı da benzer etkiyi sağlamaktadır. Boğaz iltihaplarında boğazı yumuşatır, bademcik iltihaplanmalarında iyileştirmeye yardımcı olur. Ayrıca boğaz enfeksiyonlarında gargara şeklinde kullanılmaktadır. 

Yaralanmalar Üzerinde Mucizevi Etkisi

Böğürtlen, tıbbın henüz gelişmediği dönemlerden beri yaralar üzerindeki iyileştirici gücüyle bilinmektedir. Ağız içi yaralarda, dil ve diş eti rahatsızlıklarında tedavinin bir parçası olarak kullanılmaktadır. Hafif derecede yanıklara iyi geldiği bilinmektedir.

Hemoroid Tedavisi

Böğürtlen yağının içeriğindeki C vitamini sebebiyle, haricen kullanıldığında hemoroide iyi geldiği söylenmektedir. Banyo suyuna karıştırılarak ya da pamuğa damlatılarak kullanılabilir.

Böğürtlen yağının vücut için faydalı olduğu noktalar ve kullanım şekillerinden bahsettik. Bunların dışında; peeling şeklinde kullanıldığında, saç diplerine friksiyon şeklinde parmaklarla yedirildiğinde, suya damlatılıp -gereken bölgeye- haricen ya da bir bezle kullanıldığında böğürtlen yağından daha rahat faydalanabilirsiniz.

Son olarak, yapılan araştırmalar böğürtlen yağının bilinen bir yan etkisi olmadığını söylüyor.