Brokolinin Faydaları Nelerdir?

Diyet yapanların yakından tanıdığı brokoli, sağlığa faydaları “saymakla bitmeyen” sebzelerden biridir. Organik bileşikler bakımından zengindir.

Brokoli, herkesin tüketilmesi gerektiği konusunda hemfikir olduğu; ancak her nedense yemek masalarında pek yer bulamayan sebzelerden biridir. En faydalı sebzeler arasında ilk sıralarda yer alan brokoli, vücutta ne gibi fonksiyonlara yarar? İsminin anlamı nedir? Bu soruların cevabını ve daha fazlasını makalemizde bulabilirsiniz.

Faydaları

• Brokoli, düzinelerce besleyici maddeden oluşan doymuş ve lezzetli bir sebze olarak bilinir. Herhangi bir sebzenin en besleyici özelliklerini içerir. Diyet programlarının en önemli sebzelerinden biridir. Lahana ailesinden gelen brokoli, “yenilebilir yeşil bitki” olarak sınıflandırılabilir.
  
• Önemli miktarda A, C, K ve B6 vitaminleri, folat, lifler, potasyum, selenyum, manganez, fosfor ve triptofan içerir. Aynı zamanda zengin bir fito kaynağıdır. Benzersiz organik bileşikler de içeren brokoli, “phytonutrient glukozinolat”, “flavonoid” ve sağlığı güçlendiren çeşitli antioksidan bileşikler bakımından zengindir
  
• Bu bilgiler ışığında onlarca faydasından bazılarını dikkatinize sunalım:
  
• Brokolinin güçlü bir antioksidan etkisi vardır. Bu sayede vücutta oluşabilecek hastalıkların başlıca sebebi olan serbest radikalleri etkisiz hale getirir ve hastalıklara karşı vücutta güçlü bir koruma kalkanı oluşturur.
  
• Koruma kalkanı kanser başta olmak üzere birçok hastalığa karşı etkilidir.
  
• Cilt yüzeyindeki yaşlanma belirtilerini geciktirir.
  
• Bünyesinde bulunan lifler, kalsiyum ve C vitamini, toksinlerin vücuttan atılmasını sağlayarak, detoks etkisi oluşturur.
  
• Bol miktarda lif barındırdığı için bağırsaklardaki kalıntıları temizler.
  
• Zengin kalsiyum içeriği kemik erimesi riskini azaltır.
  
• İltihapları önler, vücuttaki asit seviyesini dengeler.
  
• Alerji belirtilerini hafifletir, alerjik durumları önler.
  
• Göz hastalıklarının oluşumunu önler ve geciktirir.
  
• Kan şekeri seviyesini dengeler.
  
• Üreme ve doğurganlık sorunlarına etkilidir, hormanal denge sağlar.
  

Özellikleri ve Etkileri

Güçlü antioksidan: Brokoli, çeşitli şekillerde vücuda yardımcı olan antioksidanlar içerir. C vitamini ile yoğun bir şekilde konsantre olan brokoli, C vitamini verimliliğini geri kazandırmaya yardımcı olan flavonoidler içerir. Ayrıca karotenoid lutein, zeaksantin, beta-karoten ve diğer kuvvetli antioksidanlar bakımından zengindir. Bu özelliği sebebiyle bağışıklık sistemi açısından ideal bir besindir.

Kalsiyum ve K vitamini kaynağı: Brokolide, kemik sağlığı açısından önemli kalsiyum ve K vitamini seviyeleri yüksektir. Her ikisi de kemik sağlığı ve osteoporozun önlenmesi için önemli ve gerekli maddelerdir. Kalsiyumun yanı sıra magnezyum, çinko ve fosfor gibi diğer önemli besinler de barındırır. Bu özelliklerden dolayı çocuklar, yaşlılar ve emziren kadınlar için son derece uygun bir besindir.

Diyetlerin gözdesi: Brokoli, yüksek oranda karbon ve sindirime yardımcı olan, kabızlığı önleyen, düşük kan şekerini koruyan ve açlık hissini azaltan lif içerir. Lif açısından zengin olduğu için kilo vermek için de oldukça idealdir. Salatalardaki “beş renk” diyet malzemesini tamamlamak için mantıklı bir yeşil sebzedir. Protein gereksinimini tamamlayamayan vejetaryenler için uygun proteinler de içerir.

Toksinlerden arınma (Detoksifikasyon): Brokoli, vücudun genel detoksifikasyonuna yardımcı olan antioksidanlarla doludur. Bünyesindeki lifler, sindirim sistemi yoluyla toksinlerden kurtulmaya yardımcı olur. Vücudun detoks sürecine yardımcı olan özel “fitoturrientler” içerir. Bu, vücudun istenmeyen toksinlerden veya zararlı maddelerden kurtulması anlamına gelir. Ayrıca, genetik düzeyde detoks sürecine yardımcı olan “izotiosiyanatlar” da içerir.

Cilt bakımı: Brokolinin cilt bakımı özelliği sadece parlaklığını değil aynı zamanda bağışıklığını da içeriyor. C vitamini, bakır ve çinko gibi antioksidan mineraller ve besinlerin güçlü bir merkezi olan brokoli sağlıklı bir cilt sağlar, cildin sağlığının korunmasına yardımcı olur. Enfeksiyonları önleyerek, cildin doğal ışıltısını korur. Aynı zamanda cilt bağışıklığını korumak için de ideal olan K vitamini, aminoasitler ve folatlar bakımından zengindir.

Göz bakımı: Brokoli, beta-karoten, A, B ve E vitaminleri, fosfor gibi mineral ve vitaminler içerir. Bu zengin besinler, gözleri masular dejenerasyona ve katarakta karşı korur. Bu özelliği ile göz sağlığı için oldukça idealdir. Sürekli telefon, televizyon veya monitöre bakan gözlerdeki zararlı radyasyon hasarlarını onarır.

Yaşlanmayı önleme: İçeriğindeki antioksidan C vitamini, “anti-aging” için idealdir. Antioksidanlar, yaşlanmadan sorumlu olan serbest radikallerle savaşır. Serbest radikaller sıklıkla cildi tahrip eder. Brokoliyi düzenli olarak tüketmek ince çizgileri, kırışıklıkları, sivilce gibi cilt sorunlarını, hatta pigmentlemeyi azaltır.

Gebelik: Proteinler, vitaminler, antioksidanlar, detoksifikatörler, kalsiyum, demir, fosfor ve diğer mineraller gebe kadınlar için zaruri besin maddeleridir. Brokoli, bu maddeleri içerir. Bu sebeple hamile kadınlar için ideal bir diyet bileşenidir. Lif açısından zengin olması, hamilelikte yaygın olan kabızlığı önler. Ayrıca folat içeriği, gebelik diyetlerinde folik asit eksikliği olan kadınlar için önemli bir problem olan “nöral tüp defekti” gibi doğum kusurlarını önler.

Hangi Hastalıklara ve Sorunlara İyi Gelir?

Kanser: Brokolinin faydaları, kanser araştırmaları sırasında keşfedilmiştir. Düzenli olarak tüketildiğinde kansere yakalanma riskini düşürebileceği tepit edilmiştir. Araştırmalara göre, brokolide bulunan bileşenler vücudu kansere karşı korurken, detoks etkisi de yaparak vücudu toksinlerden temizlemeye yardımcı oluyor. Brokoli, karnabahar, Brüksel lahanası ve lahana gibi diğer turpgiller sebzeleri ile kanser mücadelesini ve bağışıklık kazandırma özelliklerini paylaşıyor. Vücutta kansere neden olan sebeplerden östrojenleri yok eden özellikler içerir. Bu bakımdan brokoli, meme ve rahim kanserini önlemek için son derece ideal bir sebzedir. Oldukça karışık bir yapısı bulunan brokolideki hangi bileşenin kansere karşı koruma sağladığı tam olarak bilinmiyor. Kadınlarda östrojen seviyesini dengeleyerek, meme kanserine karşı koruma sağladığı biliniyor!

Kalp hastalıkları: Brokoli, kanser hücrelerinin üremesini engelleyen bitki kimyasallarından “izotiyosiyanat” (ITC) çeşitlerinden biri olan “sülforaphan” maddesi içerir. Bu madde, “antienflamatuar” özelliği sayesinde kronik kan şekeri problemlerine bağlı iltihaplanmanın yol açtığı kan damarı duvarlarındaki hasarları önleyebilir. Vücutta kan basıncını düzenlemeye yardımcı olan lifler, yağ asitleri ve vitaminler içerdiği için kalp sağlığı için mükemmel bir besindir. Ayrıca, kan damarlarının zarar görmesini de önler.

Kolesterol: Brokoli, vücuttan kolesterol atmak için kullanılan lifler bakımından oldukça zengindir. Brokolideki lifler, sindirim sistemindeki safra asitleriyle bağlanarak kolesterolü vücuttan atmayı kolaylaştırır. Araştırmalara göre, herhangi bir brokoli çeşidi, LDL kolesterol seviyelerini yüzde 6 oranında azaltabiliyor.

Anemi: Anemi, doğrudan demir eksikliği ve bazı proteinlerle ilişkilidir. Brokoli her ikisi bakımından zengindir. Bu nedenle anemiye karşı ideal bir çaredir. İçeriğindeki bakır, demirle birlikte kırmızı kan hücrelerinin üretiminde önemli bir mineraldir.

Mide rahatsızlıkları: Lif yönünden çok zengin olan brokoli, mide rahatsızlıkları için ideal bir sebzedir. Kabızlık, tüm mide rahatsızlıklarının temelini oluşturur. Lifler gıdaların yoğunluğunu arttırır, su tutar ve bağırsak hareketlerini kolaylaştırır. Brokolideki magnezyum ve vitaminler, mide asitlerini dengeleyerek, sindirimi ve emilimi kolaylaştırır. Midede oluşan iltihapları (inflamasyon) da azaltarak, mideyi yatıştırır.

Şeker ve tansiyon: Brokolide bol miktarda bulunan önemli krom, insülinin düzgün işlemesine yardımcı olur ve kan basıncını düzenler. Böylelikle şeker ve tansiyon değerleri de düzenlenir. Tüm bu sistemleri düzgün şekilde çalıştıran ve brokolide bol miktarda bulunan vitaminler, lif ve omega-3 yağ asitleri ile birlikte kan basıncını düzenler. Böylece kalp sağlığının korunmasını da sağlar.

Alerji: Araştırmalara göre brokoli, alerjilerle ilgili maddelerin vücut üzerindeki etkilerini azaltıyor.

İltihaplar: Brokoli, “antienflamatuar” özelliği ile bilinen önemli miktarda “omega-3” yağ asidi içerir. İltihaba yol açabilen enzimleri bloke eden kimyasallar içeren brokoli, özellikle eklem iltihaplarına (artrit) karşı etkilidir.

Brokoli Ne Tür İhtiyaçları Karşılar?

Brokoli, insan sağlığı birçok faydasının yanında bir insanın günlük ihtiyaç duyduğu bazı vitamin ve mineralleri de almayı sağlar. İnsan vücudu için günlük alınması gereken vitamin ve mineraller, 100 gram çiğ brokolide bulunur.

Brokoli, ihtiyaç duyulan vitamin ve mineralleri şu oranlarda karşılar;

• C vitamini ihtiyacının %148’ini,
  
• A vitamini ihtiyacının %12’sini,
  
• Manganez ihtiyacının %10’unu,
  
• B6 ve potasyum ihtiyacının %9’unu,
  
• B3 B2 ve fosfor ihtiyacının %7’sini,
  
• Kalsiyum ve magnezyum ihtiyacının %5’ini,
  
• E vitamini, demir ve selenyum ihtiyacının %4’ünü,
  
• B3 ve çinko ihtiyacının %3'ünü
  
• Sodyum ihtiyacının %1’ini karşılar.
  

Brokoli Hakkında Bunları Da Bilmelisiniz!

• Brokoli, genellikle yeşil olarak bilinir. Ancak beyaz başlı, yeşil başlı ve mor başlı olarak üçe ayrılır.
  
• Brokoli haşlandığında vitaminlerini haşlama suyuna bırakır. Bu sebeple haşlama suyu mutlaka tüketilmelidir.
  
• Brokoli, çiğ olarak da tüketilebilir; ancak pişmiş olarak tüketilmek isteniyorsa buharda pişirilmesi tercih edilmelidir.
  
• Brokoli, vücudun iyot emilimini azaltır. Bu sebeple haftada 2 ila 3 kez tüketilirse iyotlu besinler veya iyotlu tuz da tüketilmelidir.
  
• Brokoli, diyet programlarının gözdesi bir sebzedir. Kalori miktarı oldukça düşüktür. Diyet dönemlerinde rahatlıkla tüketilebilir veya tüketilmelidir.
  
• Yüksek oranda lif içerdiği için tok tutan brokoli, B vitamini açısından da oldukça zengindir. Bu özelliği de diyet dönemlerinde halsizlik hissini minimuma indirir.
  
• Brokoli, pişmiş veya çiğ yenebilir; ancak en iyi yöntem salata yeşillikleri arasında çiğ olarak tüketmektir. Çünkü içerdiği besin maddeleri pişirmeden korunmuş olur.
  
• Brokoli buğulanırken kolesterolü düşürücü özellik kazanır. Bunun gibi bazı yararlı özellikleri de buğulama esnasına artar.
  
• Günlük 100 gramdan daha az tek bir porsiyon brokoli tüketen bir insan, günlük ihtiyacı olandan daha fazla C vitamini almış olur.
  
• Bir bardak doğranmış brokoli, sadece 31 kaloriye sahiptir. Bu sebeple enerji alımı için en ideal diyet sebzesidir.
  

Bunları Biliyor musunuz?

• “Brokoli” terimi, İtalyancada “lahana filizi” anlamına gelen “brokolo” sözcüğünden türetilmiştir.
  
• Brokoli, lahana ve karnabaharın yakın akrabasıdır. “Brassicaceae” familyasının “Italica” cinsi bitkilerdendir.
  
• Dünyanın farklı yerlerinde popüler olan üç ana çeşidi var. “Calabrese brokoli” en yaygın olanıdır ve genelde basitçe "brokoli" olarak kısaltılır.
  
• Brokoli, M.Ö. 6. yüzyıla tarihlenen kültür tarihinin bir parçasıdır. Avrupa’da yaygınlaşarak geniş alanlara ekilen brokoli, 20. yüzyılın başlarına kadar Amerika'da pek tanınmadı.
  
• Brokoli, 1900’lerin başlarında Amerika’da yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.
  
• Tarihsel olarak brokoli aslında İtalyan göçmenler tarafından Amerika Birleşik Devletleri’ne tanıtılmıştır. 18. yüzyılda Belçika'dan İngiltere'ye getirilmiştir.
  
• Dünyadaki en büyük brokoli yetiştiriciliği Çin ve Hindistan’da yapılıyor.
  
• Brokoli, Avrupa, Amerika ve Avustralya başta olmak üzere tüm dünyada yaygın olarak yetişen sebzelerden biridir. Ancak Afrika'da yaygın değildir.
  
• Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Nepal gibi bazı Güney Asya mutfaklarının menülerinde sık rastlanan bir sebze çeşididir.
  
• Brokoli ve mor karnabahar, çoğunlukla Avrupa'da ve Akdeniz ülkelerinde bulunan iki sebze çeşididir.