Cause and Effect Essay Nasıl Yazılır?

Başlangıç olarak “Cause and Effect Essay’in Türkçede tam olarak ne anlama geldiklerine bakacak olursak şu şekilde çevirmemiz mümkün olacaktır: “Neden-Sonuç Makaleleri”. “Cause and Effect Essay” adından da anlaşılacağı gibi ele alınan konunun nedenlerini ve sonuçlarını analiz etmeye yarar. Bu tür makalelerinin yazımına başlamadan önce taslak oluşturmak ve bu taslağı oluştururken bazı bir kaç önemli sorunun cevabını verebilmek önemli olacaktır. Bunlardan ilki “Bu neden oldu?” sorusudur ki bu sorunun cevabı bize genel olarak makalenin “cause” (neden) kısmını açıklayacaktır. Sormamız gereken ikinci önemli soru ise “Bunun yüzünden ne oldu?”dur. Bu sorunun cevabı ise bizim için makalemizin “effect” (sonuç) kısmının taslağını oluşturacaktır.

Bu şekilde neden ve sonuç ilişkilerini açık bir şekilde ortaya koyduğumuzda makalenizin ilerleyişi de kolaylaşmış olacaktır. Size bu aşamada yardımcı olacak birkaç İngilizce edat örneğini de aşağıda görebilirsiniz. Bu edatlar makalenizi yazarken neden ve sonuçlarınızı formata uygun olarak yazıya aktarmanıza destek olacaktır.

Sebepler için kullanılacak bağlaç kelimeler:

due to, because, since, for, first of all, second…

Sonuçlar için kullanılacak bağlaç kelimeler:

consequently, as a result, thus, therefore, one result is, resulted in…

Makale yazarken küçük bir post-it’e makalenizin konusunu yazarak sürekli gözünüzün önünde duracak şekilde bir yere yapıştırmamız işe yarayacaktır. Çünkü “cause and effect essay”leri yazarken konudan ayrılmadan makaleyi devam ettirmek önemlidir. Anlatım esnasında başka konulara değiniyor olsanız da hemen kendi konunuzu hatırlayıp konuya dönüş yapmamız gerekir. Yazdığımız şey eğer bir şeye ikna etme odaklı ise kesin bilgiler sunmamamız gerekmekte ve eğer kesin bilgiler sunuyorsak da ikna etmeye çalışmamalı sadece kesin bilgileri doğrudan aktarmalıyız. Bu demek oluyor ki, yazdığınız şeyin bilgi vermeyi mi yoksa ikna etmeyi mi amaçladığına karar vermeli ve makalenizi ona göre yazmalısınız.

Bir diğer önemli nokta, yazarken sürekli olarak nedenlere ve sonuçlara odaklı olmaktır. Öncelikli olan nedenlere ve sonuçlara makalenizde yer vermenizde yarar var. Zaman ve konu konusundaki sınırlarınızı belirleyin ve direkt olarak konunuzla ilgili olmayan detaylarla makalenizi karmaşık hale getirmekten kaçının.

Makalenizde vereceğiniz destekleyici alıntılar makalenizi güçlü hale getirecektir. Bunun için istatistikler, ünlü kişilerin sözleri, kitaplardan alıntılar vs. önemlidir. Fikirlerinizi desteklemek için terimlerin tanımlanmasına, gerçekliği kanıtlanmış bilgiler sunmaya özen gösterin.

“Cause and Effect Essay” yazımına daha yakından bakacak olursak, yazacağınız makalelerin ilk paragrafları genel bilgiler içermelidir. Çünkü bahsedeceğimiz konuyu en genel hatlarıyla yazmaya başlamamız önemlidir. İlk paragrafta en genel hali ile verilen konu giderek darlaşarak özelleşecektir. Bir örnek vermek gerekirse kitap okumanın öneminden bahsedeceğimiz bir makale yazacaksak, hangi sosyal etkinliklerin genel olarak insanlara ne gibi yararları olduğunu anlatmaya başlamak iyi bir giriş olabilir. Bu paragrafa İngilizcede “general statement” adı verilir.

Unutmamamız gereken bir diğer nokta ilk paragraf olarak başladığımız bu “general state-ment” paragrafını bir “thesis statement” yani tez cümlesi ile bitirmeyi başarmamızdır. Bu demek oluyor ki yazdığımız bu ilk paragrafın en son cümlesi yazacağımız yazımızın tezini açıklamalıdır.

Peki “Thesis Statement” nedir ve nasıl yazılmalıdır?

Öncelikle “thesis statement”in sadece bir cümle olması gerektiğini belirtmemiz gerekiyor. Ayrıca bu cümle gelişme bölümünde daha sonra bahsedeceğimiz kısımları da kapsayan içerikli bir cümle olmalıdır. “Thesis statement” yazımından sonra ilk paragrafa geçilmelidir.

Bir durum örneği vermek gerekirse iki body paragraflık bir yazıda ilk paragrafta ilk sebep ikinci paragrafta ise ikinci sebep açıklanmalıdır. İki paragrafın ortak noktası ise ikisinde de olayların nedenlerinin anlatılması gerektiğidir. Yazımıza genel olarak bir bakış attığımızda elimizde toplamda 3 adet sebep (cause) durumu ve 3 adet de sonuç (effect) durumu olmalıdır.

Bir örnek ile açıklayalım: Çevre kirliliği ile ilgili bir makale yazacağımızı düşünelim. Vereceğimiz sebeplerin ilki çevre kirliliğine yol açan fabrikalar ikincisi ise bireysel olarak yapılan çevre kirliliği olsun. Bu şekilde kabul ettiğimizde ilk paragrafta konudan sapmadan fabrikaların yol açtığı çevre kirliliklerinden bahsetmemiz gerekmektedir. Bu konuda vereceğimiz örnekler, kullanacağımız istatistikler ve konu ile ilgili kitaplardan alacağımız alıntılar önemlidir. İkinci paragrafta ise yine aynı şekilde sadece bireysel olarak neden olunan çevre kirliliklerinden örneklerle, istatistiklerle ve alıntılarla bahsetmemiz gerekir.

İlk başta da söylediğimiz gibi bunlar body paragraf olacaktır ve buralarda sadece sebeplerden (cause) bahsetmemiz gerekir. Body paragraflarda sonuçlardan bahsedecek olursak yazının gidişatını bozmuş ve “cause - effect” gidişatına sadık kalmamış oluruz.

3. Body Paragraf

3. body paragrafta önemli olan ilk adımda herhangi bir konu cümlesiyle başlamak gerektiğidir. Burada “the first effect is..” şeklinde bir yapı kullanamayız. Çünkü öncelikle daha önce yazdığımız sebepler ile yazacağımız sonuçlar arasında bir geçiş paragrafı yani bir “transition sentence” oluşturmamız gerekir.

Bir örnek vermek gerekirse “There are some causes of A and two effects which are B and C. The first effect is…” şeklinde bağlayabiliriz. Burada kullanabileceğimiz bir başka yapı da şu şekilde olabilir: “Having looked at the causes of X the effect can be given as “C” and “D”.The first effect is……”

Bu şekilde sunmayı düşündüğünüz effectleri bir geçiş paragrafı ile belirtmiş olursunuz.

4. Body Paragraf

3. ve 4. Body Paragraflarda dikkat etmeniz gereken bu paragraflarda artık sonuç odaklı yazmanızdır. Burada bir “re-state” yapmamız gerekecektir. “Re-state”in anlamı burada aslında “thesis statement”i tamamlayan ve aynı anlama gelen başka bir cümle yazmaktır.

Son paragrafınızın 6. paragraf olduğunu düşünürsek bu paragrafta buraya kadar yazılanları bir kaç cümle ile özetlemeniz makalenizi güzelleştirir ve bir bütünlük sağlar. Ancak bunu yapmayanlar için bu son paragrafta direk “final comment” de yazılabilir. “Final comment”in anlamı burada sebep ve sonuçlarını yazdığımız durum için çözümler, öneriler şeklinde olmalıdır. Burada da dikkat edilmesi gereken bu son paragrafta “I think”, “In my opinion”, “According to” gibi yazım biçimlerini kullanmamamızdır. Son kısımda yeni fikirler ortaya atmak makalenizin eksik yazılmış gibi bir algı yaratmasına neden olacaktır.

Son olarak yazdıklarımızı özetleyecek ve önemli noktaları tekrar edecek olursak; 

“Topic sentence” paragrafın ilk cümlesi olmalıdır ve paragrafın hangi konuda devam edeceğini bize bildirir. Paragrafın sonunda ise “topic sentence”i tamamlayan ve yazılanları bir cümle halinde toparlayan bir sonuç cümlesi (concluding sentence) bulunmalıdır. “Con-cluding sentence”in  başında kullanılabilecek edatlar şu şekilde sıralanabilir:

“to sum up”,

“to summarize”,

“to conclude”,

“in conclusion”

Akademik alanda yazılacak Essayler de kabul edilecek olan edatlar bu şekildedir ve yazımızda doğru edatları kullanmamız da yazımızın içeriği kadar önemlidir.

Yazımızın en sonunda ise, sonuç olarak şeklinde kullanabileceğiniz edatlar şu şekilde sıralanabilir:

“As a result”,

“As a consequence”,

“Consequently”

Genel olarak dikkat edilmesi gereken yazılacak cümlelerin çok uzun ve karışık olmasından kaçınılmasıdır. Başlık seçiminde de çok edebi başlıklar seçmek yerine konuyu anlatan başlıkların seçimi daha etkili olacaktır. Çünkü makale yazarken anlam bütünlüğünün sağlanması ve anlatmak istediğiniz içeriğin düzenli bir şekilde aktarılması büyük önem taşır.