Dünyaca Ünlü İsviçre Markaları

16 Kasım 2023 Yazar: Hakan Kutluay

Alplerin, bankacılığın, saatçiliğin ve tabii ki çikolatanın ülkesi… Avrupa’nın en zengin ülkelerinden biri olan İsviçre, birçok sektörde dünyanın en tanınmış ve en lüks markalarının da ev sahibidir. İşte, İsviçre’nin en ünlü markaları:

1- Nestlé

nestle

İsviçre denildiğinde akla ilk gelen firmalardan biri, dünyanın en büyük gıda şirketi olan Nestlé’dir. Tarihi 1866 yılına dayanan Nestlé, bugün 150’yi aşkın ülkede 2 binden fazla farklı markaya sahip. Şirket, 18.890 milyar dolarlık marka değeriyle, bebek maması, medikal gıda, şişelenmiş su, kahve, çay, süt ürünleri, şekerleme, kahvaltılık tahıl, atıştırmalık, dondurulmuş gıda, dondurma ve evcil hayvan maması gibi ürünlere sahip. Genel merkezi İsviçre’nin Vaud kantonunun Vevey kentinde bulunan Nestlé’nin dünya çapında 447 fabrikası, yaklaşık 339 bin çalışanı bulunuyor.

Nestlé, döneminin iki önemli firmasının birleşmesiyle 1905 yılında yılında kuruldu. Bunlardan biri, anne sütüyle beslenemeyen bebekler için çığır açıcı bir mama geliştiren Alman-İsviçreli bir iş insanı Henri Nestlé’nin 1866 yılında kurduğu firmaydı. Diğeriyse, yine 1866’da kurulan ve Avrupa’nın ilk konsantre süt fabrikasını İsviçre’de açan Anglo-Swiss Yoğunlaştırılmış Süt Şirketi’ydi. İki firmanın birleşmesinin ardından hızla büyüyen şirket, ikonik markaları Nescafé ve Nespresso’yu 1920’li ve 30’lu yıllarda geliştirdi. Nestlé, İsviçre’nin bugün hâlâ üretimde olan en eski çikolata markası Cailler’in de sahibidir.

2- UBS

Bankacılığın ve küresel finansın kalbinin attığı İsviçre, dünyanın en büyük finans şirketlerinden biri olan UBS’nin de memleketi. UBS’in kökenleri 18’inci yüzyıla dayansa da, şirket bugünkü yapısını Swiss Bank of Corp (SBC) ve Union Bank of Switzerland’ın (UBS) 1998’de birleşmesiyle aldı. Özel bankacılık alanında dünyanın en büyüğü olan UBS, sıkı gizlilik politikası ve müşteri sadakati ile tanınıyor. Dünyadaki milyarderlerin yaklaşık yarısının UBS müşterisi olduğu biliniyor. UBS’in marka değeri yaklaşık 8.6 milyar dolar olarak hesaplanıyor.

3- Credit Suisse

credit suisse

Merkezi İsviçre’nin Zürih kentinde bulunan Credit Suisse, dünyanın en büyük çok uluslu yatırım bankalarından ve finans şirketlerinden biridir. 1856 yılında, İsviçre’nin siyasi ve ekonomik tarihinin önemli isimlerinden Alfred Escher tarafından, ülkenin demiryollarını finanse etmek amacıyla kurulmuştur. 1900’lü yılların başında orta sınıfın yükselişi ve diğer bankalarla rekabet sonucunda, bireysel bankacılığa da yöneldi. 2000’lerin başında birçok kez yeniden yapılanan ve küresel finans krizinden en az etkilenen bankalardan biri olan Credit Suisse, bununla birlikte vergi kaçakçılığı konusunda çok sayıda uluslararası soruşturmanın da merkezinde yer aldı. 2008 - 2012 yıllarında 2.6 milyar dolar ceza ödedi.

4- Rolex

rolex

Saat satın almayı düşünenlerin aklına öncelikle İsviçre saatleri gelir. İsviçre, güvenilir mekanizmaları ve sıkı kanuna tabi tutulan ‘Swiss made’ garantisiyle, dünyanın en ünlü saat markalarının çıkış noktasıdır. Bu markaların en bilinenlerinden biriyse, günde yaklaşık 2 bin saat üreten Rolex firması.

Dünyanın en büyük lüks saat markası sayılan Rolex, 1905 yılında İngiltere’de kuruldu. 1. Dünya Savaşı’nın ardından, ağır vergilerden kaçınmak için İsviçre’nin Cenevre kentine taşındı. Rolex bugün ‘lüks’ ile eşdeğer görülüyor. Aynı zamanda, bir asrı aşkın süredir alanında yenilikçiliği ile de öne çıkıyor. İlk su geçirmez kol saati (1926), kadranında tarihi otomatik olarak değişen ilk kol saati (1945) ve eş zamanlı olarak iki farklı saat dilimini gösteren ilk kol saati (1952) Rolex tarafından icat edildi.

5- Swatch

swatch

Swatch, İsviçre’nin sayısız saat firmasının arasından ‘devrimci’ çıkışıyla sıyrılan bir marka. Asya yapımı dijital saatlerin İsviçre saatçiliğini 1970 ve 80’lerde sarstığı, ‘quartz krizi’ olarak anılan döneme bir yanıt olarak kuruldu. Seiko ve Citizen gibi Japon markalarının İsviçreli üreticilere dijital saatle meydan okuduğu bu yıllarda daha hesaplı, gündelik kullanıma uygun ve modern ürünleriyle analog saate dünya çapında yeniden popülarite kazandırdı.

Lüks İsviçre saatlerine kıyasla daha hesaplı olmasını, hem dış materyalini plastikten üretmesine, hem de tipik bir İsviçre saatinin iç mekanizmasındaki parça sayısını dakiklikten ödün vermeksizin 91’den 51’e düşürmesine borçludur. ‘Swatch’ isminin ‘Swiss-watch (İsviçre saati)’ tamlamasından geldiği sanılsa da, esasında ‘second watch (ikinci saat)’ anlamına geliyor.

6- Lindt & Sprüngli

lindt çikolata

Dünyanın en ünlü çikolata markalarından biri olan Lindt, 1845 yılında David Sprüngli-Schwarz ve oğlu Rudolf Sprüngli-Ammann tarafından İsviçre’nin Zürih kentinde kuruldu. Lindt, 175 yıllık tarihinde yenilikçi ürünleri ve farklı alt markalarıyla en tanınmış çikolata markalarından biri haline geldi. Firmanın farklı ürünleri, bugün Türkiye’nin de dahil olduğu 120’den fazla ülkede satılıyor. Avrupa ve ABD’de 12 üretim tesisi bulunan Lindt, dünya çapında sadece kendi çikolatalarının ve tatlılarının satıldığı 410 çikolata kafenin de sahibi.

7- Victorinox

victorinox isviçre çakısı

‘Kırmızı İsviçre çakısı’ olarak hafızalarda yer edinen çakıların üretici firması Victorinox, 1884 yılında İsviçre’nin Ibach kentinde kuruldu. Firma bu dönemde daha çok İsviçre ordusuna sattığı, paslanmaz çelikten yapılmış yüksek kalitedeki çakılarla tanındı. Almanca ‘subay bıçakları’ anlamına gelen ‘Schweizer Offiziers’, 2. Dünya Savaşı’nda bu sözcüğü telaffuz etmekte zorlanan Amerikan askerleri tarafından kısaca ‘Swiss Army Knife’ (İsviçre Ordusu Çakısı) olarak anılmaya başlandı. Victorinox, patentini 1897’de aldığı ikonik kırmızı çakılarını Amerikalıların verdiği bu isimden hareketle, ‘Original Swiss Army Knife’ olarak tüm dünyada popüler hale getirdi.

Firma bugün sadece çakı değil, profesyonel şef bıçakları, kol saati, parfüm ve valiz gibi ürünler de tasarlamaktadır. Rakip firması Wenger’i 2005’te satın almasından bu yana, İsviçre ordusunun alanındaki tek tedarikçisidir.

8- Novartis

novartis ilaç

Merkezi İsviçre’nin Basel kentinde bulunan Novartis, 2019 verilerine göre dünyanın ikinci en büyük ilaç şirketi. 1996’da kurulsa da, şirket birleşmeleriyle dolu tarihi 18’inci yüzyılın sonlarına dayanıyor. Novartis, Geigy (1758) ile Ciba’nın (1859) 1970 yılında birleşerek oluşturduğu Ciba-Geigy ilaç firmasının, Sandoz Laboratories ile birleşmesi sonucu 1996’da kuruldu.

Dünyanın en büyük çok uluslu şirketlerinden biri olan Novartis’in Türkiye’de de bir üretim tesisi bulunuyor. Kurtköy’de 110 bin metrekare açık arazi ve 51 bin metrekare kapalı alanda kurulu olan bu tesis 2005 yılında açıldı.

9- Roche

roche

Dünyanın en büyük ilaç şirketlerinden bir diğeri olan Roche da bir İsviçre markası. 1896'da Fritz Hoffmann-La Roche tarafından İsviçre'de kurulan Roche, sadece 15 yıl içinde Almanya, İtalya, Fransa, ABD, İngiltere ve Rusya’da şubeler açtı. Türkiye'deki iştiraki 1958’de kuruldu. İlk döneminde vitamin ürünleriyle isim yapan firma, yıllar içinde antidepresan, kanser ilaçları, akne ilaçları ve HIV testleri gibi ürünleriyle dikkat çekti. Merkezi Basel'de bulunan firma, dünya çapında 26 üretim merkezine sahip.

10- Ricola

Dünyaca ünlü boğaz pastili ve naneli şeker markası Ricola, sadece İsviçre topraklarında yetişen bitkilerin kullanıldığı, hiçbir tarım ilacının değmediği bitkisel ürünleriyle tanınır. ABD’de eczacıların en çok tavsiye ettiği üçüncü pastil markasıdır. Öksürük, boğaz ağrısı ve grip semptomlarına karşı etkili pastilleri, yeşil çayları ve nane şekerleriyle Avrupa’da sektörünün lider firmalarından biridir.

1930 yılında Basel’in hemen dışındaki Laufen kasabasında kurulan Ricola, başlarda bir şekerleme firması olsa da, 1940 yılında 13 bitkiden oluşan meşhur karışımının keşfedilmesi sonrası pastil ve bitki çayı alanında ilerledi. Firma bugün İsviçre’de 100’den fazla bağımsız çiftlikle işbirliği yapıyor. İsviçre’de turistlerin ziyaret edebildiği altı botanik bahçesi de bulunuyor.