Fındık Ağacı Bakımı Nasıl Olur?

Ilıman ve nemli bölgeleri seven fındık, ülkemizde yetiştirilmeye uygundur. Kaliteli ve bol miktarda fındık yetiştirebilmenin yolu ise fındık ağacına ‘doğru’ şekilde bakmayı bilmekten geçer. Yazımızda fındık ağacının bakım ipuçlarını bulabilirsiniz.

Fındık Ağacına Uygun İklim Şartları

Fındık ağacından yüksek verim alabilmek için mutlaka nemli ve ılıman bölgelerin tercih edilmesi gerekmektedir. Türkiye’de fındık ağacı yetiştirmek açısından en elverişli yer Karadeniz Bölgesidir. Hatta bölgenin Giresun tarafları, en ideal iklime sahiptir diyebiliriz.

Fındık ağacının sağlıklı koşullarda yetişebilmesi için ihtiyaç duyduğu ideal ısı yıl içerisinde 13 ve 16 derece arasındadır. Yıllık yağış miktarının ise 700 mm’nin üzerinde olması beklenir. Yıl içerisindeki yağış miktarı tüm aylarda eşit seviyelerde olmalıdır.Eğer fındık ağacının sağlıklı şekilde büyümesi isteniyorsa, bu iklim özelliklerinin olması şarttır.

Fındık ağacının yetiştiği iklimde en düşük hava sıcaklığı ise -8 ile -10’un atına düşmemelidir. Ayrıca hava sıcaklığı en fazla 36 ile 38 derece arasında olmalıdır. Özellikle haziran ve temmuz aylarında orantısal nemin yüzde 60’ın altında olmaması gerekir ki meyveler kaliteli şekilde gelişebilsin.

Fındık Fidanı ve Dikim

İyi meyveler veren bir fındık ağacı yetiştirebilmek için dikim ve sonraki budama işlemleri işin püf noktasıdır. Ortalama 35 ya da 40 santimetre uzunluğunda kesilen fidanlar, çok bekletilmeden dikim çukurunda dikilmelidir. Sonbahar mevsimi, dikim için ideal dönemdir. Eğer geç kalınmışsa, kışı soğuk olan bölgelerde dikim ilkbaharda da yapılabilir. Fındık fidanlarının dikiminden önce arazinin ve toprağın ön hazırlığı dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Bu sisteme ocak dikim sistemi denir. Bu yöntem ülkemizde daha geleneksel olandır.

Uygulanan bir diğer dikim sistemi ise çit dikim sistemidir. Çit dikim sistemini, diğer sisteme göre daha verimlidir. Uygun arazilerde, yapıldığında uygulaması da daha kolay ve ekonomiktir. Düz arazilerde uygulanabilen çit dikim, toprak derinliği az olan yerlerde tercih edilmelidir. Çit sisteminde çapalama, budama, gübreleme ve hasat gibi aşamaların gerçekleştirilmesi de daha kolaydır.

Son olarak bir de tek gövde dikim sistemi vardır. Bu sistemde tek bir gövde üzerinden tacın büyütülmesi amaçlanır.

Fidan Seçimi Nasıl Olmalıdır?

Fındık kök sürgünü oluşturan bir bitki olduğu için önemli kurallar çerçevesinde üretilebilir. İyi tomurcukları olan, olgun, kök gelişimi iyi olan ve ocak içerisine yakın olmayan yerlerde gelişebilen kök sürgünler seçilmelidir. Bu kök sürgünleri daha sonra köklere zarar vermeden çıkarılmalıdır. Dikimden önce kök sürgünlerine ‘dikim budaması’ yapılmalıdır.

Fındık Ağacında Budama

Fındık ağacının dalında budama yapılması yetiştirilmesinde önemli bir paya sahiptir. Budama işlemi yılın sonbahar mevsiminde yapılmalıdır. Önemli olan budama yapılırken yaprakların dökülmüş olduğu dönemin tercih edilmesidir. Budama işlemi yapılırken, bakımsız görünen; solgun, kurumuş ve hastalanmış dallar asla atlanmamalıdır. Fındık ağacının daha sağlıklı büyümesine fırsat verebilmek için, fındık ocağında fazla sayıda bulunan küçük ve ince yapıdaki dallar her 2 senede bir kesilmelidir. Bu dalların kesilmesi, ağacın daha kaliteli büyümesini sağlamaktadır.

Fındık Ağacı Neden Budanmalıdır?

• Ağacın daha iyi meyve vermesini sağlamak 
  
• Dalları ve fidanı biçimlendirmek- fazla ürün olursa dalların kırılmasını engellemek 
  
• Hasta, verimsiz dalları ayırmak; diğer dalları gençleştirmek 
  
• Bir sene ürünün olması, ertesi yıl olmaması (periyodisite) durumunu önlemek 
  
• Kök ve gövde arasında denge sağlamak 
  
• Ağacın ömrünü uzatmak 
  

Fındık ağacını budarken hasar olmasını engellemek için budama testeresi ya da makas kullanılır. Budamanın yapılacağı en ideal aylar; Ekim, Kasım ya da Aralıktır. Eğer iklim özelliklerinin daha soğuk olduğu bölgeler söz konusuyla, budama yapmak için Şubat ve Mart aylarına kadar beklenebilir. Ege ya da Akdeniz bölgeleri gibi kışın çok soğuk olmadığı yerlerde ise sonbaharda budama yapmak uygundur.

Çok yaşlanmış fındık ağaçlarında, gençleştirmek amacıyla budama yapılması önerilmez.

Fındık Ağacında Gübreleme

Gübreleme fındık ağacının genel bakımında çok önemlidir. Dalların kuruması ya da hastalanmasını önlemek için her sene düzenli şekilde gübreleme yapılmalıdır. Elbette gübreleme yapmanın bazı önemli kuralları vardır. Bilinçsizce yapılan gübrelemeler de oldukça zarar verici olabilir.

Gübreleme işleminden önce fındık ağacının yetiştiği toprağın bir örneğini almakta fayda vardır. Alınan örnek analiz ettirildikten sonra, toprağın doğal yapısına uygun bir gübreleme yöntemi ve türü belirlenmelidir.

Fındık Ağacının Genel Bakımı

Fındık ağacının kökleri yapı itibariyle saçaklı olduğu için, toprakta derinlere fazla yayılamaz. Bu nedenle yanlara doğru gelişim gösterir. Fındık ağacı humuslu toprakları daha çok sever.

Fındık ağaçlarının güneşten verimli bir şekilde faydalanabilmesi için fındık ocağının içindeki yabani otlar ve dikenler düzenli olarak toplanmalıdır. Ayrıca bu bölgedeki yabani ağaçlar da mutlaka kesilmelidir. Bu ağaçlar büyüdükçe fındık ağaçlarına gölge yaparak, güneşlenmelerine engel olurlar. Bu sebeple fındık ağaçları güneşten yeterince faydalanamaz ve sağlıksız kalırlar.

Fındık ağaçlarının köklerinin üzerindeki toprağı havalandırmak gerekir. Kökler üzerindeki toprak düzenli olarak kazılmalıdır.

Fındık kurtları yıl içerisinde düzenli olarak ilaçlanmalıdır. Dalkıranları önlemek için fındık ağacını korumak gerekmektedir. Yılda bir kez ilaçlama yapmak, uygun olacaktır.

Kış mevsimi fındık ağacına bakım yapabilmek için ideal dönemdir. Bu süreçte bakımı doğru yapılan fındık ağaçları, verimli şekilde büyüyecektir.

Doğru bir bakım yapıldığında normal bir dönüm araziden 100 ile 200 kilogram arasında değişen miktarlarda fındık üretimi yapılabilir. Türkiye’de fındık üretimi dünya ile kıyaslandığında yüzde 70’ten fazla üretim potansiyelindedir. Elbette bir fındık ağacının yıl içerisinde ne kadar ve hangi kalitede meyve vereceği kesin olarak bilinemez. Ağacın türü, iklim koşulları ve bakım özelliklerine göre elde edilen fındığın kilosu değişim göstermektedir.

Fındığın insan sağlığına onlarca yararının yanında, fındık ağaçları ülkemizde erozyona karşı ciddi bir önlemdir.