Jandarma Nedir? Ne İş Yapar?

Türkçeye Fransızca dilinden giren jandarma kelime olarak “silahlı kimse” anlamına gelmektedir. Jandarma, yurt içinde emniyet ile kamu düzenini koruyan, kanun ve kuralların koyduğu hükümlerin yerine getirilmesini sağlayan silahlı genel kolluk kuvveti görevlisidir. Yasa ve kanunların koyduğu hükümlerin yürütülmesini ve hükümet emirlerinin yerine getirilmesini sağlayan askeri kuvvettir. Ülkemizde ilçe ve belediye sınırları dışında kalan, polis teşkilatının ve sahil güvenlik teşkilatının bulunmadığı yerlerde görev yaparlar. Özellikle kırsal yerleşim bölgelerinde polis olarak genel güvenliği ve kamu düzenini sağlarlar. Fakat zabıtayla karıştırılmaması gerekir. Jandarmanın görevleri ile zabıtanın görevleri arasında farklılıklar bulunmaktadır. Barış durumunda; kanun ve nizamlara karşıt olayların çıkmasını engellemek, güvenliği bozan durumlara karşı tedbirler almak ve toplum düzenini korumak gibi görevleri bulunmaktadır. Savaş durumunda ise ordunun emrine girerek ordu için çalışırlar. Savaş durumunda ordunun emrinde çalışabilmesi için, kumanda ve teçhizat konularında Genel Kurmay Başkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı olarak çalışırlar. Bu nedenle jandarmaların görevleri savaş halinde ve barış halinde değişmektedir.

Jandarma Genel Komutanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bir parçasıdır. Emniyet ve asayiş işleri için de İçişleri Bakanlığı’na bağlıdır. Jandarma Genel Komutanlığı kanunlarla kendisine verilmiş olan görevleri yerine getirmek için belirli teşkilatlanmış yapılara ayrılmıştır. Bu yapılar; Jandarma Genel Komutanlığı ve bağlı birlikleri, Jandarma İç Güvenlik Birlikleri, Jandarma Sınır Birlikleri, Jandarma Eğitim Birlikleri, Jandarma Okulları, Jandarma İdari ve Lojistik Destek Birlikleri ve görevin özelliğine göre kurulacak olan diğer birlikler şeklindedir. Ayrıca jandarma birlikleri bölge, il, ilçe ve köy sınırları esas alınarak belirlenir. Kuruldukları milli teşkilata göre jandarma birliği çeşitleri şu şekildedir:

• Jandarma Bölge Komutanlıkları
  
• İl Jandarma Komutanlıkları
  
• İl Merkez ve İlçe Jandarma Komutanlıkları
  
• Jandarma Merkez-Karakol Komutanlıkları
  
• Jandarma Koruma Birlikleri
  
• İl Jandarma Komutanlığına Bağlı Olan Komando Birlikleri
  

Jandarmanın Görevleri

Kırsal yerleşim bölgelerinde ve çeşitli bölgelerde, toplumun güvenliğini ve huzurunu sağlamak, toplum düzenini korumak, emniyet ve asayiş ile bu düzenin bozulmamasını sağlamak gibi çeşitli görevler yapan jandarmaların başka görevleri de bulunmaktadır. Jandarma görevlerini; kanun, tüzük ve yönetmeliklere, hükümet emirlerine ve kamu düzenine aykırı olan eylemleri engellemek suretiyle yürütmektedir. Alınan bütün tedbirlere rağmen işlenen bir suç karşısında, Ceza Mahkemeleri Usulü Kanunu’nda yazılı görevleri yapmaktadır. Jandarmanın görevleri mülki, adli ve askeri olarak üçe ayrılmaktadır:

Mülki Görevleri:

• Emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, düzeni korumak; jandarmanın temel görevidir.
  
• Ceza Mahkemeleri Usulü Kanunu’nda belirtilen suçların işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri alır ve bu tedbirleri uygular.
  
• Ceza infaz kurumların ve ceza evlerinin dış korunmalarını yapar, güvenliğini sağlar.
  
• Kaçakçılık yapılmasını önler, men eder ve kaçakçılık durumunda soruşturma açar.
  
• Arama kurtarma ekibinin çalışmalarında bulunur.
  
• Hükümlülerin ve mahkûmların sevklerini ve nakillerini yapmakla yükümlüdür.
  
• Kamu düzenini bozan, kanunlara ve hükümlere aykırı hareketlerin yapılmasını engeller.
  
• Suçların engellenebilmesi için diğer kolluk kuvvetleri ile birlik olarak projeler yürütür.
  
• Trafik hizmetleriyle ilgilenir, meydana gelen trafik kazalarında gerekli işlemleri yapar.
  
• Suçların ortaya çıkarılması, suçluların tespit edilmesi ve yakalanması için gerekli istihbaratı toplar ve soruşturma esnasında diğer kolluk kuvvetleriyle ortaklaşa çalışır.
  
• Mülki görevlere ilişkin herhangi bir ihlal ve saldırı durumunda, bu tür tutum ve davranışlara engel olur, yasal olarak gerekli durumlarda eylemcileri yakalar ve eylemciler hakkında gerekli işlemleri yapar.
  
• Gerekli istihbarat faaliyetlerini yürütür ve elde edilen bilgileri tahlil ederek gerekli mercilere ulaştırır.
  

Adli Görevleri:

• Suçluları arar, bütün istihbarat yetkilerinden faydalanarak suçları ve suçluları ortaya çıkarır.
  
• Olayların aydınlatılması ve adli makamların konuyu iyice anlayabilmesi için gerekli önlemleri alır.
  
• Düzenlenen belgeleri ve toplanan delilleri ilgisine göre Cumhuriyet Savcılığı’na veya diğer yetkili makamlara, kanuna uygun bir biçimde gönderir.
  
• Suçun sanıklarını ve ortaklarını Cumhuriyet Savcılığı’na veya yetkili makamlara gönderir.
  
• Cumhuriyet Savcısı’nın isteklerine uygun olacak biçimde işlemleri yerine getirir, bilgi verir ve yetkilendirildiği takdirde hazırlık soruşturmasını baştan sona yürütür.
  
• Polis teşkilatının olmadığı yerlerde duruşmanın güvenliğinin sağlanması için verilen emirleri yerine getirir.
  

Askeri Görevleri:

• Askeri inzibat ve garnizon komutanlığı görevlerini yerine getirir.
  
• Yoklama kaçağının ve izin süresi geçenlerin takibini yapar, yakalanmasını ve sevk edilmesini sağlar.
  
• Askere alınacak kişileri çağırır ve toplanmalarını sağlar.
  
• Askeri bölgeler ve güvenlik bölgelerindeki güvenlikten sorumludur.
  

Jandarmanın Genel Yetkileri

Jandarmalar yukarıda belirtilen görevleri yerine getirebilmek için sahip olduğu belirli yetkileri kullanırlar. Bu yetkiler şunlardır:

• Genel yetki
  
• Genel düzeni sağlama yetkisi
  
• Kamu ve kişiler aleyhine işlenen eylemleri yasaklama yetkisi
  
• Uyarma ve emir verme yetkisi
  
• Yakalama ve kimlik sorma yetkisi
  
• Parmak izi ve fotoğraf alma yetkisi
  
• Kişileri arama ve genel arama yetkisi
  
• Kapalı alanlara girebilme yetkisi
  
• Sorgulama ve bilgi isteme yetkisi
  
• İstihbarat yetkisi
  
• El koyma ve kapatma yetkisi
  
• Silah kullanma yetkisi
  

Jandarma Olmak İçin Aranan Nitelikler

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve erkek olmak, jandarma olmak için sahip olunması gereken en önemli niteliktir.
  
• Herhangi bir suçtan hüküm giymemiş olmak ve soruşturma altında olmamak şartı aranmaktadır.
  
• Herhangi bir siyasi partiye üye olmamak ve görevde bulunmamış olmak gereklidir.
  
• Yapılacak sınavlarda belirlenen başarı barajının üstünde olunması ve kayıt kabul işlemlerinde istenen belgelerin eksiksiz olması gerekmektedir.
  
• Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde belirtilen sağlık esaslarına uyulması gerekmektedir. Herhangi bir sağlık problemi olmamalıdır.
  
• Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde belirtilen sağlık koşullarına sahip olmak ve askeri hastaneden sağlık kurul raporuna sahip olmak gerekmektedir.