Jeolog Nedir? Ne İş Yapar?

Jeolog, dünyayı meydana getiren katı ve sıvı maddeleri ve onları şekillendiren süreçleri araştıran bilim insanıdır. Jeologlar genellikle jeoloji eğitimi görürler. Jeoloji eğitiminin yanı sıra fizik, kimya, biyoloji gibi bilim dallarında da eğitim alırlar. Fakat jeologların kendilerini en çok geliştirme olanağı kazandığı alanlar saha çalışmaları ve laboratuar çalışmalarıdır. Bazı jeologlar madencilik alanında da çalışarak metal, petrol ve diğer toprak kaynaklarını araştırırlar. Ayrıca deprem, volkanik aktivite, tsunami, hava fırtınaları gibi doğal afetleri ve felaketleri önlemek için çalışmalar yaparlar. Jeologlar, iklim değişiklikleri konusundaki çalışmalara da önemli katkılarda bulunurlar. Çalışmalarıyla toplumu bu olayların oluşumu konusunda bilgilendirirler.

Jeologlar Ne İş Yapar?

Çoğu kişi jeologların sadece kayaçlarla ilgili çalışmalar yaptığını düşünmektedir. Fakat jeologlar, en önemli ve en eski bilim olan yer bilimleri alanında çalışırlar. Ayrıca kayaçların oluşumunu (örneğin; Büyük Kanyon’un kaya katmanları), bu kayaçların oluşmasına neden olan etkenleri (örneğin; volkanik faaliyetler) ve Dünya’nın şekillenmesini sağlayan doğal oluşumları incelemektedir. Nehir oluşumu gibi doğal süreçlerin kayaçları nasıl etkilediğini ve kayaçların doğal ortamlardan nasıl etkilendiğini araştırırlar. Yani jeologların genel amacı; gezegenin ve yerkürenin tarihini, kayaç oluşumlarının kronolojisini, yerküreyi oluşturan malzemeleri ve bu malzemeler üzerinde yaşanan doğal süreçleri incelemektir.

Jeologlar aynı zamanda depremlerin ve volkanik patlamaların neden olduğu, toprak kayması gibi yerküredeki felaketler konusunda da uzmanlardır. Bu nedenle jeolojik araştırmalarda yerkürede yaşanan olayların süreçleri ve kısa vadeli etkileri de incelenir. Sonuç olarak, kayaçların yaşını inceleyerek ve elinde bulunan parçaları birleştirerek kara parçalarının oluşumunu tarihsel olarak tespit ederler.

Jeologlar Nerelerde Çalışır?

Jeologların büyük bir çoğunluğu sanayi sektöründe çalışır. Jeolojik süreçlerin incelenmesi ve anlaşılması, büyük petrokimya araştırmalarının sonucunda oluşur. Ayrıca kömür, değerli metaller ve günlük maden cevherinin çıkartılması için maden kazma çalışmaları planlarlar. Bu nedenle sanayi alanında jeologlara ihtiyaç duyulmaktadır.

Bir demirci madeninde, madencilerle birlikte bile çalışabilen jeologların çalışma sahası oldukça geniştir. Nitelikli jeologların bir kısmı petrol ve gaz çıkarımı alanlarında da çalışmaktadır. Bu nedenle jeologların belirli bir çalışma sahasının varlığı söz konusu değildir. Yaklaşık olarak mühendislik hizmetlerinde her 6 çalışmanın biri, teknik ve danışmanlık alanında 7 çalışmanın biri ve devlet kurumlarında 10 çalışmanın biri jeologlar tarafından yapılmaktadır. Jeologların bir bölümü de üniversitelerde öğretim görevlisi veya akademisyen ve üniversite laboratuarlarında araştırma görevlisi olarak bilimsel araştırmalar yapmaktadır.

Jeologun Sahip Olması Gereken Nitelikler

Jeologların yerküreyi oluşturan toprak, kaya, su ve diğer maddelerin özelliklerini ve tarihsel gelişimi incelemek gibi pek çok önemli görevleri vardır. Bir jeologun yapacağı görevler, işverene göre değişiklik göstermektedir. Jeoloji alanında uzmanlık kazanarak jeolog olabilmek ve bu görevleri yerine getirebilmek için belirli nitelikler aranmaktadır. Genel olarak bir jeologun sahip olması gereken nitelikler şu şekildedir:

- Jeoloji alanında veya ilgili bir alanda lisans derecesinde diploma sahibi olmak jeolog olabilmek için şart olan bir niteliktir.

- Madencilik, çevresel değerlendirmeler, doğal kaynakları araştırma, arazi geliştirme ve arazi ıslahı gibi çeşitli sektörlerde tecrübeli olma ve işi yapabilme yeteneğine sahip olunması gerekmektedir.

- Çeşitli çevresel koşullarda, ofiste ve sahada yapılması gereken işleri tamamlayabilme becerisi aranmaktadır.

- İstihdam koşullarına ve yapılacak projelere bağlı olarak çeşitli seyahatler yapılması gerekebilir. Bu nedenle jeolog olmak isteyen bir kişinin seyahat engeli bulunmaması gerekmektedir.

- Çalışma sahasındaki çalışmaları yürütebilmesi için jeolojik faktörlere ve jeoloji bilimine ait bilgilere sahip olunması gerekmektedir.

- Jeolojik çalışmalarda elde edilen verilerin takım içerisinde uyumlu bir biçimde analiz edilebilmesi için takım çalışmasına yatkın olunması gerekmektedir.

- Yönetim ve çalışma ekibiyle etkili iletişim kurabilmek için sözlü iletişim yeteneğine sahip olmak aranan bir niteliktir.

- Su, toprak ve kaya gibi doğal kaynakları analiz ederek jeolojik bilgiler elde edebilme becerisi de aranmaktadır.

- Verileri topladıktan sonra onları analiz ederek raporlama yeteneği, bu raporların doğru noktalara değinebilmesi ve ayrıntılı olması, jeolog olabilmek için sahip olunması gereken önemli bir niteliktir.

Jeologun Uzmanlık Alanları

Jeologlar, değişik alanlardan birinde veya daha fazlasında çalışmalarını ve araştırmalarını yoğunlaştırabilirler. Bu alanlar şu şekildedir:

• Dendrokronoloji: Arkeolojik bir alanda ağaçların gövdelerindeki yıllık büyüme halkalarına bakılarak ağaçlarının yaşının belirlenmesini ve tarihsel araştırmalar yapılmasını sağlayan bilimsel yöntem.
  
• Deniz Jeolojisi: Deniz tabanında yapılan çalışmalarla; kıyı kenarlarının jeokimyasal, paleontolojik ve sedimantolojik açıdan araştırmalarla incelendiği bilim dalı.
  
• Ekonomik Jeoloji: Maden cevheri oluşumunun ve oluşum mekanizmalarının incelenmesiyle uygulanan bilimsel yöntem.
  
• Hidrojeoloji: Yerküredeki suların araştırılması ve incelenmesi yöntemiyle yürütülen jeolojinin biliminin bir dalı.
  
• Jeoloji Mühendisliği: Yerkürenin başlangıcından bugüne kadarki yapısal değişimlerini, yer yüzeyinin ve yer altının durumunu inceleyen bilim dalıdır. Üniversitelerde “jeoloji mühendisliği” olarak ayrı bir bölüm bulunmaktadır.
  
• Jeofizik: Fizik biliminin temel ilkelerinden faydalanılarak yerkürenin incelendiği ve araştırıldığı bilim dalı.
  
• Jeokimya: Yerkürenin kimyasal oluşumunu, minerallerin oluşumunu ve bu oluşumların tarihsel geçmişini inceleyen bilim dalı.
  
• Jeokronoloji: Dünyanın ve yerkürenin evrimini zaman ölçümüyle ölçen bilim dalı.
  
• Metamorfik Petroloji: Metamorfizmanın yani başkalaşımın, mineraller ve kayaçlar üzerindeki etkisinin incelendiği bilim dalı.
  
• Paleoklimatoloji: Geçmiş dönemlerdeki ve çağlardaki iklim olaylarını inceleyerek, bu olayların jeolojik etkilerini araştıran bilim dalı.
  
• Paleontoloji: Fosillerin jeolojik kayıtlarla sınıflandırılması ve yerkürenin paleontolojik geçmişinin oluşturulması yöntemiyle uygulanan bilim dalı.
  
• Tortulbilim: Tortul kayaçlar, tabakalar ve günümüzdeki erozyon oluşumlarını inceleyen bilim dalı.
  

Jeologların Üye Olduğu Topluluklar

Birçok meslek grubunda olduğu gibi jeolog mesleğinde de belirli sosyal kulüpler ve topluluklar bulunmaktadır. Bunlar uluslar arası alanda kurulmuş olan topluluklardır. Bu topluluklar şu şekildedir:

Uluslar Arası Jeoloji Bilimleri Birliği: Bu uluslar arası topluluk, jeoloji alanında kurulmuş olan en büyük topluluktur. Topluluğa üye olanlar; eğitim, kalite standartları ve çevre yönetimi gibi programlarla çeşitli eğitim ve seminerler düzenlemektedir.

ABD Jeoloji Bilimleri Ulusal Komitesi: Uluslar Arası Jeoloji Bilimler Birliği’nin bir kolu olan bu topluluk, jeoloji biliminin ilgilendiği bütün konuları yurtiçi ve yurtdışı seminerler düzenleyerek tanıtmayı amaçlamaktadır.

Amerikan Profesyonel Jeologlar Enstitüsü: Bu topluluk, toplumu jeolog mesleğine teşvik edici çalışmalar yapmaktadır. Bir Amerikan kuruluşu olmasına rağmen yurtiçi ve yurtdışında pek çok üyesi bulunmaktadır.