Kinoanın Faydaları Nelerdir?
Karşınızda içerdiği sekiz aminoasit ile tam bir protein kaynağı olan bir süper besin var; kinoa. Kinoa tahıl grubundaki tüm besinler içerisinde en yüksek besin değerine sahip olan ve en hızlı pişen olma özelliğine sahiptir. Türkiye’de son yıllarda aktif olarak tüketilse de ortalama 4000 yıldır And Dağları’nda yetiştiriliyor ve tüketiliyor. Sahip olduğu yüksek enerji ile ön plana çıkan kinoa bünyesinde süte eşit miktarda protein barındırıyor. Kinoa tıpkı diğer tahıllar gibi tüketilebilen bir tohum türü ve üç farklı çeşidi bulunuyor. Bunlar; siyah kinoa, kırmızı kinoa ve beyaz kinoa.
Kinoa GDO içermeyen glütensiz bir tahıl türüdür. Eğer herhangi bir besin tüm aminoasitleri içeriyorsa ‘tam protein’ olarak adlandırılır çünkü proteinler aminoasitlerden oluşurlar. Bu sebeple kinoa tüm aminoasitleri içerdiği için tam proteinler grubunda yer alır.
Bu sekiz önemli amino asit şunlardır:
Arjinin: Bu amino asit vücudun birçok fizyolojik süreci yerine getirebilmesi için oldukça önemlidir. Büyüme hormonunun artmasına, hormon salgılanmasına, zararlı maddelerin vücuttan atılmasına, bağışıklık sisteminin korunmasına yardımcı olur. Arjinin büyüme çağına kadar vücut tarafından üretilebilir ancak büyüme çağı sonrası dönemde üretilemez.
Histidin: İnsan vücudundaki dokuların büyümesi ve hasarların tamir edilmesi için gereken önemli bir amino asittir. Kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin önemli bir üreticisidir. Aşırı ağır metallerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Ayrıca vücudu radyasyondan korur. Histidin de tıpkı arjinin gibi büyüme çağına kadar vücut tarafından üretilebilir ancak büyüme çağı sonrası dönemde üretilemez.
Metionin: Metionin vücutta bulunan yağların parçalanmasına ve kullanımına yardımcı olur ve büyüme hormonunun salgılanmasına yardımcı olur. Bununla birlikte kandaki fazla yağları temizler ve yağ dokusunun azaltılmasını sağlar. Sindirim için de oldukça önemlidir ve ağır metallerin karaciğer ve mideden uzaklaştırılmasını sağlar.
Fenilalalin: Fenilalalin ruh halini iyileştiren, hafızaya iyi gelen, motivasyonu arttıran bir amino asittir. Sinir sisteminin en ideal şekilde çalışmasına yardımcı olan nöre iticilerden olan dopamin, epinefrin ve nor epinefrin seviyelerini arttırır.
Treonin: İdeal protein dengesinin korunmasına yardımcı olur, kollajen ve elastin üretiminde kullanılır. Büyümeyi destekler, karaciğerin daha sağlıklı çalışmasına yardımcı olur ve bağışıklık sistemi için önemlidir.
Lösin: Kas, kemik ve deri dokularının büyümesini ve tamirini sağlar. Kandaki şeker oranının dengelenmesine yardımcı olur. Kas dokusunun çökmesini engeller, yaraların iyileşmesini hızlandırır.
İzolösin: Vücudu açık yaralar sebebiyle oluşan enfeksiyonlara karşı korur. Kan pıhtılaşma sürecinde etkin rol oynar. Kan şekeri dengesini düzenler ve büyüme hormonunun salgılanmasını tetikler.
Valin: Kas dokusunun tamirine yardımcı olur ve büyümesini destekler.
Lisin: Vücutta aşırı yorgunluk ve stres olması durumunda saf kas kütlesinin korunmasına yardımcı olur. Hasar görmüş dokuların yenilenmesine ve tamir edilmesine yardımcı olur. Kas proteini üretilmesini de destekler.
Triptofan: Triptofan vücudun seratonin ve melatonin salgılamasını sağlar.
Bu amino asitler vücut tarafından üretilemediği için dışarıdan alınan ve son derece büyük önem taşıyan amino asitlerdir.
Kinoanın İnsan Sağlığına Faydaları
- Kolesterolün düşürülmesine yardımcı olur: Kinoa içeriğinde bulundurduğu yüksek orandaki çözünür lif sayesinde kötü kolesterolün düşürülmesine yardımcı olur. Bu lifler safra asitleri ile bir araya gelir ve LDL ( kötü kolesterol ) seviyesini düşürür.
- Sindirim sistemi sağlığını korur, sindirimi destekler: Kinoanın içeriğindeki çözünebilir lifler sindirime yardımcı olur ve hazımsızlık problemini ortadan kaldırır. Özellikle sindirim sorunlarının ( kabızlık vb. ) yaşandığı dönemlerde mutlaka tüketilmesi önerilir.
- Güçlü bir antioksidan kaynağıdır: Kinoa güçlü bir antioksidan kaynağı olması sayesinde birçok hastalıkla ilişkili olabilecek oksidatif strese karşı pankreas, akciğer, karaciğer, kalp ve böbrekleri korur. Ayrıca tahıl grubundaki diğer besinlere göre daha yüksek miktarda antioksidan barındırır. Kırmızı ve siyah kinoadaki antioksidan miktarı beyaz kinoaya göre daha fazladır. Vücuttaki serbest radikallerle savaşır, yaşlanma karşıtıdır. En başta kırmızı kan hücreleri olmak üzere tüm hücreleri serbest radikallerin zararlarından korur.
- Kan şekerinin dengede tutulmasına yardımcı olur: Kinoa düşük glisemik indekse sahip besinler arasında yer alır. Glisemik indeks gıdaların kan şekeri düzeyini ne kadar çabuk yükselttiğinin göstergesidir. Kinoa da düşük glisemik indeksiyle kan şekerini hızlı yükseltmez ve açlığı teşvik etmez.
- Kilo vermeye yardımcı olur: Yüksek protein içeriği ile metabolizmayı hızlandırır, kan şekerini dengede tutma özelliği sayesinde hızlı acıkmayı engeller. Doygunluk hissini arttırır ve çözünebilir lifleri sayesinde sindirim sorunları yaratmaz.
- Migren ağrılarını hafifletir: Vücutta oluşan magnezyum eksikliği migren ağrılarını tetikleyebilir. Kinoa içeriğindeki magnezyum sayesinde bu durumu ortadan kaldırır ve migren ağrılarını önlemeye yardımcı olur.
- Vücut dokularının yenilenmesine yardımcı olur: İçeriğinde bulunan amino asitlerden lizin sayesinde hasar görmüş cilt hücrelerini ve dokularını iyileştirir.
- Kan basıncını dengeler: Kinoa içeriğinde bulunan B2 ( riboflavin ) sayesinde kan damarları için rahatlatıcı etki gösterir ve kan basıncını dengeler. Ayrıca stresin azaltılmasına yardımcı olur. Vücudun enerji üretimini destekler, halsizliğe iyi gelir.
- Kalsiyum kaynağıdır: Özellikle süt ürünleri alerjisi ya da vejeteryan olma sebebiyle süt ve süt ürünlerini tüketemeyen kişiler için alternatif bir kalsiyum kaynağıdır. Kinoanın içeriğinde bulunan kalsiyum sütte bulunan kalsiyuma benzer niteliktedir.
- B Vitamini kaynağıdır: Tahıl grubundaki diğer besinlere göre daha yüksek oranda B vitamini içerir.
- Kansızlığa iyi gelir: Kinoa içeriğinde bulundurduğu demir sayesinde kansızlığa iyi gelir. Diyet dönemi için oldukça önemlidir. Demir vücuttaki oksijenin taşınması için oldukça önemli olduğundan diyet dönemlerinde kinoa tüketilmesi egzersizler sırasında daha dayanıklı olunmasına yardımcı olur.
- Vücuttaki iltihaplanmalara iyi gelir: Kinoa diğer kepekli tahıllar gibi riskli iltihap sorununu azaltmaya yardımcı olur. Kinoa bağırsaktaki dost bakterileri destekler. Bu dost bakteriler enflamasyon, obezite ve bağırsak hastalıklarını önlemek açısından oldukça önemlidir.
- Nefes yollarını açar ve astıma iyi gelir: Kinoa hem stresi azaltmaya hem de hava yollarını açık tutmaya yardımcı olur. Bu sebeple nefes yolları ile sorun yaşayan ya da astım hastalığı olan kişilerde ve çocuklarda tüketilmesi önerilmektedir.
- Gebelik döneminde tüketilmesi yararlı olan besinlerdendir: Demir açısından iyi bir besin kaynağı olan kinoanın gebelik dönemlerinde tüketilmesi önerilir. Bu özelliği sayesinde dokuların onarılması, diş ve kemik gelişimi için oldukça önemlidir. Bununla birlikte emzirme dönemlerinde tüketilmesi daha kaliteli süt üretilmesine yardımcı olur ve süt miktarını arttırır.
- Vücudun hastalıklardan korunmasına yardımcı olur: Kinoa yüksek besin değerlerine sahip olması sayesinde beyin fonksiyonlarını destekler ve hücreleri hasarlardan korur. Ayrıca yağ asitleri, vitaminler ve mineraller açısından zengin bir besin olduğu için vücudun hastalıklardan korunmasına yardımcı olur.
1 porsiyon ( 185 gram ) pişmiş kinoanın besin değerleri şu şekildedir:
- Protein 8 gr
- Lif 5 gr
- Yağ: 4 gr
- Kolesterol: 0 mg
- Kalori: 222 cal
- Karbonhidrat: 39 gr
- Manganez: Önerilen günlük manganez miktarının % 58’i
- Magnezyum: Önerilen günlük magnezyum miktarının % 30’u
- Fosfor: Önerilen günlük fosfor miktarının % 28’i
- Bakır: Önerilen günlük bakır miktarının % 18’i
- Demir: Önerilen günlük demir miktarının % 15’i
- Çinko: Önerilen günlük çinko miktarının % 13’ü
- Potasyum: Önerilen günlük potasyum miktarının % 9’u
- B1 vitamini: Önerilen günlük B1 vitamini miktarının % 10’u
- B2 vitamini: Önerilen günlük B2 vitamini miktarının % 10’u
- B6 vitamini: Önerilen günlük B6 vitamini miktarının % 10’u