Kolonoskopi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Kolonoskopi, anüsten ince bağırsağa devam eden ve yaklaşık 2 metre olan kalın bağırsağın içinin, videoendeskop denen bir görüntüleme cihazıyla incelenmesi işlemidir. Özellikle kanserin erken teşhisinde kullanılan bu inceleme, ülkemizde de sıklıkla uygulanan bir işlemdir.

Bu işlem aşağıdaki durumlarda gereklidir;

• Kalın bağırsak kanserinin erken tanı döneminde,  herhangi bir belirti göstermeseler de 50-70 yaşları arasındaki kadın ve erkeklerin kolonoskopi yaptırmaları önerilir.
  
• Ağır kabızlık durumunda,
  
• Başka organlara ait iltihap durumlarında,
  
• Tümör, polip, divertikül, kolit, damarsal patoloji gibi bağırsak duvarına ait hastalıklarda,
  
• Uzun süredir devam eden ishal durumunda,
  
• Dışkıda kan görülmesi durumunda, 
  
• Menopoz sonrası kadınlarda,
  
• Bir önceki kolonoskopisinde polip çıkan hastalarda, 3-5 yıl içerisinde tekrarı yapılmalıdır.
  

Bu durumlardan birinde olan hastada incelemenin doğru bir şekilde yapılabilmesi için, hastanın bağırsaklarının boş ve temiz olması gereklidir. Dışkı ile dolu olan bağırsaklarda herhangi bir inceleme yapmak mümkün değildir. Bu sebeple hasta 24 saat öncesinden katı gıda almayı tamamen bırakır. Sıvı içecek ve yiyecekler (çorbalar, kompostolar, tanesiz meyve suları) tüketmesi önerilir. Kolonoskopiden önce en az 8-10 litre sıvı alınmış olmalıdır. Buna ek olarak incelemeden önceki gece ve sabahında bağırsakların boşaltılmasına yardımcı olacak ilaçlar alınır. Ayrıca kolonoskopiye girecek hastanın yanında, işlem sonrası refakat edecek bir de yakını bulunmalıdır.

Kolonoskopi işleminden önce hastanın gergin olmasına karşı sakinleştirici bir ilaç kullanılabilir. Ayrıca damar yolundan verilen ilaçlar hastanın daha az ağrı hissetmesine yardımcı olur. Ardından hasta incelemenin yapılacağı sedyede sol yanına olacak şekilde yatar. Kolonoskopi aleti, makattan sokularak ince bağırsağa kadar ilerletilir. İncelemeyi yapan doktor gerek gördüğü takdirde bağırsak içinden, daha sonra incelemek ve teşhis koymak üzere parça (biyopsi) alabilir ama bu işlem oldukça kısa süren ve acısız olan bir işlemdir. Ayrıca doktor ileride hasta için sorun olabilecek polip veya küçük bir tümöre rastlarsa bunu da alabilir.

İnceleme sonrası hastanın günü istirahat ederek geçirmesi gerekir. İncelemede alt karına hava girmesi sebebiyle daha sonrasında hastanın gaz şikâyetleri olabilir, bu sebeple birkaç gün gaz yapmayan yiyecekler yemesi gerekir. Hastada şiddetli bir karın ağrısı, rektal kanama ya da aşırı ağrı görülürse derhal doktorla iletişime geçilmelidir.

Kolonoskopi incelemeleri, sıklıkla birçok hastaya uygulanmaktadır, tehlike olasılığı genelde oldukça düşüktür. İncelemelerde on binde iki olasılığında bağırsağın zarar görmesi, binde bir olasılığında bağırsak içi kanama görülebilir.