Küf Mantarı Nedir?

Adından da anlaşılabileceği üzere, küf yapmayı sağlayan mantar türü olan küf mantarı, özellikle havada bulunan sporların rutubetli ve besinli ortamlarda çoğalmasıyla meydana gelir. Binlerce çok küçük mantarın bir araya gelmesiyle oluşan küf mantarı, atıkları çürüterek doğaya katkıda bulunur. Besinlerin küflenmesini sağlarken hip denilen organlarıyla besinlere tutunan bu mantar türü, sütü ekşiterek sirke yapımına imkan tanır.  

Küf mantarının bir kısmı insanlar ve hayvanlar üzerinde parazit olarak yaşayabilir. Bazı küf mantarları öldürücü hastalıklara sebep olabilir. Bununla birlikte küf mantarları penisilinin icadında da kullanılmıştır. 

Küf Mantarının Özellikleri Nelerdir? Küf Mantarı Hakkında Bilgi

Küf mantarı genellikle su ile temas eden ortamlarda ve son kullanma tarihi geçmiş besinlerde oluşan mantar nedeniyle meydana gelir. İnsanlar üzerinde alerjik etkisi olan sporlar üretir. Küf mantarının görünümü benzer olsa da renkleri türden türe değişiklik gösterir. Rutubetli yerlerde oluşan küf mantarı ile besinlerin üzerindeki küf mantarı farklı özelliklere sahiptir.

Küf mantarı rutubetli duvarlarda, tahta döşemelerde, saksı çiçeklerinde, tavan arasında, duvar kağıdı arasında, fayans arkasında, bodrum katlarında, kullanılmayan kitaplarda ve çürüyen yiyeceklerde bulunabilir. Küf mantarının oluşumu için belli oranda nem ve ısı gerekir. Bu nedenle özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında görülme oranında ve sebep olduğu şikayetlerde artış görülür. Ev dışında ise dökülmüş yaprakların arasında, ağaçlık bölgelerde ve bahçede küf mantarı oluşabilir. Açık havada özellikle Haziran ve Eylül ayında küf mantarı oluşumunda artış yaşanır. 

Küf Mantarı Nasıl Ürer?

Mantar sporları özellikle havada yayılarak ürer. Rutubetli, karanlık ve sıcak ortamlar küf mantarı için ideal üreme yerleridir. Bizler farkında olmasak da, küfler doğada oldukça fazladır. Topraktan samana, tohumdan ağaca, hububattan bitkilere kadar pek çok yerde küf bulunur. Bu durum, tüm yıl boyunca havada bulunan küfleri solumamıza neden olur. Sadece kar toprağı tamamen kapladığı zamanlarda havada küf bulunmaz. 

Açıkta kalan ekmek, peynir gibi yiyecekler bir süre sonra küflenmeye başlar. İşte bu küfler birer mantar çeşididir. Küf mantarları aşırı sıcak veya aşırı soğuk ortamlarda üreyemez. Dondurulmuş gıdalarda da küflenme görülmez. Yiyeceklerimizi buzdolabında saklamamızın temelinde yatan sebep budur. 

Küf Mantarına Neden Olan Unsurlar Nelerdir?

Günlük hayatımızda yaptığımız bazı şeyler, küf mantarı oluşumuna zemin oluşturabilir. Örneğin; kullandıktan sonra nemli bir şekilde bırakılan havlular, nemli halılar, çöp bidonları ve iyi kurumadan toplanan çamaşırlar küf mantarına sebep olabilir. Rutubet ile küf mantarı arası doğrudan bir ilişki bulunuyor. Güneş görmeyen odalar, bodrum katları veya tavan arası gibi karanlık ve rutubetli yerler ile iyi havalandırılmayan tuvalet ve banyolar küf mantarı için uygun yerlerdir. 

Küf Mantarından Korunma Yolları Nelerdir?

Peki, küf mantarından korunmamız mümkün mü? Elbette. Üstelik sadece günlük yaşantımızda alacağımız küçük önlemler ile küf mantarından korunabiliriz. Bunun için yapmanız gerekenlerin başında her gün evinizi havalandırmak ve evinize güneşin girmesini sağlamak geliyor. Rutubet oluşumunu önlemek, sızıntı yapan musluk veya su borusu varsa tamir etmek, çamaşırları bahçede veya balkonda kurutmak, banyo ve tuvaletlerde halı veya tüylü parça kullanmaktan kaçınmak, duvarlardaki küf lekelerini sirkeli su ile temizlemek, evde bitki bulundurmamak, lavabo altlarında gerekli hijyeni sağlamak, duvar ve pencere kenarlarındaki çatlakları onarmak, çöp bidonunun içini kuru tutmak ve çöpleri biriktirmemek alabileceğiniz diğer önlemler arasında yer alıyor. Ayrıca evde klima kullanıyorsanız, küf mantarı oluşumunu önlemek amacıyla klima filtresini düzenli olarak temizlemeniz gerekiyor. 

Bu önlemler, biraz sonra detaylarını vereceğimiz küf mantarı alerjisinden korunmanızda da oldukça etkilidir. 

Küf Mantarı Nasıl Temizlenir?

Küf mantarı evimizde, ofisimizde veya yazlıklarımızda karşılaşabileceğimiz bir sorundur. Sıcak ve nemli bölgelerde bu sorunla daha sık karşılaşmanız mümkündür. Küf mantarı probleminden kurtulmak istiyorsanız size sunabileceğimiz ilk öneri, küf mantarına sebep olan etkenleri en aza indirmenizdir. Eğer duvarlarınızda küf mantarı varsa mutlaka temizlemeniz gerekir. Çünkü küf mantarı temizlenmediğinde sağlığınızı ciddi anlamda tehdit edebilir. Duvarlarda oluşan küfü önlemenin en etkili yollarından bir diğeri ise evi düzenli olarak havalandırmak ve banyo, tuvalet gibi yerleri ıslak bırakmamaktır. 

Duvarlarınızda küf çoktan oluşmuşsa birkaç yöntemle bu küfleri temizleyebilirsiniz. İlk olarak yapacağınız şey kuru bir bez ile küfü tamamen yok olana kadar silmek olmalı. Ardından sildiğiniz bölgeyi duvar zımparası ile zımparalayın ve sonrasında çamaşır suyu ile aynı bölgeyi bir daha temizleyin. Bu işlem duvarda yeniden küf mantarı oluşmasını engelleyecektir. Çamaşır suyu kullanmayı tercih etmiyorsanız, aynı işlemi sirke ile de yapabilirsiniz.

Eğer küf mantarı pencere kenarındaysa, alkollü fırça ile o bölgeyi temizleyebilirsiniz. Fırçayla temizledikten sonra 30 dakika kadar bekleyin ve ardından ucu alkole batırılmış temizlik bezi ile aynı bölgeyi silin. 

Küf mantarını temizleme işlemi sırasında kendinizi korumanız çok önemlidir. Temizlik esnasında sporların evinize yayılmasını önlemek amacıyla küfün olduğu alanı plastik bir malzeme ile izole edebilirsiniz. Sporların hava yoluyla sizi etkilemesine izin vermemek içinse maske kullanmanızı tavsiye ederiz. Temizlik esnasında ellerinizi korumak için eldiven, gözlerini korumak için de gözlük kullanabilirsiniz. 

Küf Mantarı Alerjisi 

Küf mantarına karşı vücudumuzun gösterdiği tepki küf mantarı alerjisi ya da küf alerjisi olarak biliniyor. Bir zamanlar bu rahatsızlık “hasta bina sendromu” olarak da biliniyormuş. Bu ismin verilme sebebi ise, eski ve bakımsız binalarda yaşayan kişilerde bu rahatsızlığın daha sık görülmesidir. Küflerin spor adı verilen tanecikleri solunum yoluyla vücuda girerek bu rahatsızlığa sebep olur. Bu sporlar aynı zamanda nemli ve sıcak ortamlarda çoğalarak birleşir ve küf mantarını oluşturur. 

Küflerin binlerce çeşit türü vardır ancak bu çeşitlerden sadece bazıları alerjiye sebep olur. En sık alerji yapan küf türleri alternaria, cladosporium, aspergillus, penicillium’dur. Yiyeceklerdeki küfler çok nadiren alerjiye yol açar. Küf alerjisi yılın her mevsiminde ve her ortamda (evde, doğada vs.) görülebilir. Küf mantarı alerjisi olan kişilerde; cilt lekeleri, ciltte kızarma ve yanma, ciltte kaşıntı, burun tıkanıklığı, nefes darlığı, hapşırık, gözlerde yaşarma, öksürük, nefes alırken göğüste hırıltı ya da kaşıntı gibi semptomlar görülür. Gerekli önlemler alınmazsa bu alerji astıma veya alerjik rinit, artrit, poliartrit, artroz, mukoza tahribatı, karaciğer tahribatı, göz hastalıkları, nefes darlığı ve sinir sistemi rahatsızlıkları gibi ciddi rahatsızlıklara neden olabilir. 

Küf mantarı alerjisi her yaşta görülebilir. Herhangi bir ırk veya cinsiyetle doğrudan bağlantısı olmasa da, sıcak ve nemli coğrafyalarda yaşayan kişilerde görülme sıklığı daha fazladır. Bu rahatsızlık sonbaharın ilk günlerinde sıklıkla görülür. Küf mantarı alerjisi teşhisi, hasta öyküsü, fiziksel muayene, kan ve deri testi ile konulur. 

Küf Mantarı Alerjisinin Tedavisi Nasıl Olur?

Tanı konulduktan sonra, doktorun uygun göreceği şekilde, dekonjestanlar, antihistaminler kortikosteroidler, montelokast ve burun spreyleri ile tedavi süreci başlatılabilir. Ayrıca, immünoterapi veya burun yıkama gibi tedaviler uygulanabilir. Küf mantarı alerjisi tedavisindeki en etkili yöntem elbette ki alerjiye sebep olan etkenleri ortadan kaldırmaktır. Bunun için yapmanız gerekenler; küf mantarından korunma ve küf mantarını temizleme yöntemlerini öğrenmektir.