Mantar Nasıl Haşlanır?
Muhtemelen çocukluğu 80’ler ve sonrasına denk gelen herkesin mantarla ilk tanışma hikâyesi Şirinler’e dayanır. Mantar adı aslında bir canlılar alemine verilen addır. Mantar aleminin incelenmesi uzmanlık gerektiren ve fazlaca detaylı bir konu olduğu için biz burada yalnızca yenilebilir mantar türlerinden örneklere ve bunların pişirilme şekillerine yer vereceğiz.
Mantar Nasıl Temizlenir?
Mantar yıkanmaz silinir sözünü mutlaka duymuşsunuzdur. Bunun sebebi ise mantarın oldukça sulu bir yapısı olması ve yıkanarak daha da fazla su çekmesinin engellenmek istenmesidir. Bu tezin doğruluğunu savunanlar olduğu kadar mantarın az miktarda su çektiğini ve bunun lezzet anlamında çok etkisi olmadığını savunanlar da vardır. En sağlıklı ve lezzetli mantar temizleme yöntemi ise soyma ve ardından silme adımlarının takip edilmesinden ibarettir. Özellikle en sık tüketilen mantar olan kültür mantarının şapka kısmındaki ince zar soyulur. Sap kısmı da bir bıçak yardımıyla ince bir tabak halinde soyulur. Daha sonra temiz nemli bir bezle silinir. Kanlıca mantarı türündeki mantarların kıvrımlı kısımlarını ise bir diş fırçası ya da varsa mantar fırçanız yardımıyla temizleyebilirsiniz.
Mantar Nasıl Haşlanır?
Taze mantarlar kısa sürede bozulduğu için kullanım ömrünü biraz daha uzatmak adına haşlama yöntemi tercih edilebilir. Alternatif olarak diyet dönemindeyseniz ya da hiç yağ tüketmemeniz gereken bir durum varsa mantarı sotelemek yerine haşlayarak kullanabilirsiniz. Salatalarınız için de alternatif bir garnitür olarak haşlanmış mantarı tercih edebilirsiniz. Mantarlarınızı haşlayacaksanız yukarıdaki gibi silme ve soyma yöntemleri yerine direkt yıkayarak da temizleyebilirsiniz. Sap ve şapka kısımlarını ayırdıktan sonra yayvan bir tencerenin içerisinde limon suyu, tuz ve su ile haşlama suyunu hazırlayın. Sap ve baş kısımları ayrılan mantarları tencereye ilave edip suyun kaynamasını bekleyin. Bu arada limonlu suda bekleyen mantarların kararmasını da engellemiş olacaksınız. Suyun kaynamasının ardından tencerenizin kapağını kapatın ve 4-5 dakika haşladıktan sonra ocağın altını kapatın ve tencerenin kapağını açın.
Bu aşamadan sonra mantarlarınızı sıcak olarak kullanmayacaksanız suyun içerisinde soğutun. Soğuyan mantarları temiz cam kavanozlara koyarak buzdolabında ortalama 1 ay saklayabilirsiniz.
- Yarım kilo kültür mantarı
- Yarım limon suyu
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 su bardağı su
Yenilebilir Mantar Türlerinden Örnekler:
Şapkalı Mantar (Kültür Mantarı): En bilinen ve sık tüketilen mantar türü bir kültür mantarı olan şapkalı mantardır. Toprak üstünde bulunan beyaz şapkası ve sapı tüketilebilir. %90’a yakın bir kısmı sudan meydana gelir. Az miktarda karbonhidrat ve yağ barındırır. Mantarın içerisinde bulunan proteinin yaklaşık %70’i hazmedilebilir proteindir.
Kaz Ayağı Mantarı: Bu mantar farklı yörelerde farklı isimlerle bilinmektedir. Giresun’da tavuk mantarı, Trakya bölgesinde kaz ayağı, Bolu’da bal kadın isimleriyle bilinmektedir. Oldukça lezzetli ve kıymetli bir mantardır. Buna göre fiyatı da uygundur. Tadı tavuk etine benzer. Giresun bölgesinden aldığı isim de buradan gelir. Tavuk tirmidi olarak da bilinir. Açık turuncu veya sarımsı bir renge sahiptir. Şapkasının altındaki kısmı akordiyonu andırır.
Yumurta Mantarı: Bu mantarın bir diğer adı da imparator mantardır. Turuncu bir şapkası vardır. Sarı göbelek, gelin mantarı isimleriyle de bilinir. Ormanlık alanlarda bol bahar yağışlarının ardından sadece Nisan ve Mayıs aylarında görülen ve toplanması oldukça zor olan bir mantardır. Dolayısıyla daha yüksek fiyatlara satılır. Tadı balık etini andırır ve güzel kokuludur.
Kuzu Göbeği: Ülkemizde bol miktarda bulunan ve yaygın kullanımı olan mantar türlerinden biridir. Oldukça leziz bir tada sahiptir. Şubat ve Haziran ayları arasındaki dönemde ormanlarda tek tek ya da gruplar halinde ortaya çıktığı görülür. İpe dizilip kurutulduktan sonra da satılmaktadır.
Sütsüz Mantar: Yapışkan bir yapıya sahip olan sütsüt mantarın baş kısmı huni şeklindedir ve ortası çukurdur. Şapkasının dış kısmı akordiyonu andırır. Temmuz ve Ocak ayları arasındaki dönemde yetişir. Beyazdır ancak yaşlandıkça daha sarımsı bir renk alır ve esmer lekeler oluşur. Pişirilmeden önce tuza yatırılıp acısının çıkması beklenir. Dolgun ve etli bir mantar türüdür.
Kırmızı Reishi Mantarı: Ölümsüzlük mantarı tabirini duyduğunuzda aklınıza gelmesi gereken mantar türüdür. Bu mantar tedavi amaçlı kullanılan bir mantar türüdür. Çayı, kahvesi ve çorbası satılmaktadır. Bu mantarın kullanımı yaklaşık 1800 yıl öncesine ve Çin’e dayanmaktadır. Reishi mantarı her yaşta genç ve zinde bir beden ile zihin ile bedenin yanı sıra uzun bir yaşam sürmeyi vadeder. Kan dolaşımını düzenler, kalp krizine karşı koruyucu etkisi vardır. Kansere karşı koruyucudur. Bu sebeple özellikle ailesinde kanser geçmişi olan kişilerin kullanması önerilir. Bağışıklık sistemini güçlendirir Bu özelliğiyle de genetik sebeplerden ya da yaşlanmadan dolayı yaşanabilecek hastalıklara karşı koruma sağlar. Vücuttaki tonsinlerin atılmasına yardımcı olur. Kandaki oksijen seviyesini arttırır. Bu sayede cilde daha fazla oksijen akışı sağlar ve cilt görünümünü iyileştirerek güzelleştirir. Uyku düzeninin sağlanmasına ve korunmasına yardımcı olur. Düzenli kullanıldığında stres ve stres kaynaklı sorunlarda iyileştirici etkisi vardır. Hepatit, karaciğer bozuklukları, kolesterol, bronşit, diyabet, yüksek tansiyon gibi problemlere karşı koruyucu ve iyileştirici etkisi vardır. Ayrıca Aids ile savaştığı söylenmektedir. Dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri 10 yaşın altındaki çocuklarda kullanımının yasak olmasıdır.
